بررسي نمودهاي فرهنگ سازماني ايرانيان در آيين بارِعصر ساساني با تكيه بر شاهنامه فردوسي

Investigating Aspects of Iranian Organizational Culture in the Levee of Sassanid Court based on Ferdowsi’s Shahnameh

بار به معني اجازه ورود و اذن دخول دادن است و آن، آيين بر تخت نشستن پادشاه وپذيرفتن اشخاص است. بار، يكي از مهم ترين آيين هاي كشوري در ايران و يكي از آشكارترين مثال هاي پيوستگي و استمرار فرهنگ اين كشور و نفوذ آن درفرهنگ هاي ديگر كشورهاست . جشن ها و مراسم رسمي و به حضور پذيرفتن سفيران و نمايندگان ديگر كشورها از ويژگي هاي مهم فرهنگ سازماني هستند . فرهنگ سازماني عبارت است از مجموعه اي از باورهاي بادوام كه از طريق واسطه هاي نمادين ، مبادله مي شوند و در زندگي كاري انسان ها معني پيدا مي كنند . آيين بار، يك فرهنگ سازماني در دربار شاهان ايران بوده است. به همين منظور آموختن رسوم بار ، بخشي از برنامه تربيت شاهزادگان، همه درباريان و عموم ايرانيان- هريك به فراخور حال و سطح خويش- بود و به ويژه شاهزادگان، تعليماتي ويژه مي آموختند تا اين آيين را به بهترين وجه برگزار كنند يا در آن حضور يابند. در اين مجال با تحقيق درآيين بار در بخش تاريخي شاهنامه به روش تحليلي و توصيفي، چگونگي بار دادن و زمان و مكان، انواع و ملزومات آن را بررسي مي نماييم و هدف، بازنمودن بخشي از فرهنگ سازماني غني و دقيق ايرانيان است. درحقيقت، سوال اساسي در اين مقاله آن است كه «بار» در دولت هاي ايراني چه ماهيت و چه جايگاهي داشته است؟ نتايج نشان مي دهد كه بار براي ايرانيان، تنها مجالي براي ديدار شاه و مردم نبوده، بلكه حلقه بسيار مهمي از زنجيره مستحكم و قرين توفيق مديريت در دولت هاي ايراني باستان بوده كه بعدها در ايران عصر اسلامي نيز تداوم يافته است.

Levee is the permission for entrance to the court of the king and his sitting on the throne and admitting people. It is considered as one of the most important state regulations and one of the most obvious instances of continuity and sustainability of Iranian culture and its influence on other cultures. Formal ceremonies and celebrations، as well as، admitting ambassadors and representatives of other countries are mentioned as the most significant features of organizational culture. Organizational culture includes a set of sustainable beliefs which are exchanged through symbolic mediums and make sense in humans’ working life. Levee has been known as an organizational culture in the Iranian kings’ courts; as a result، learning its principles has been a part of educational program for the princes، all courtiers، and public people – each according to their own state and level. The princes، particularly، had special education to hold these rituals in the best way or to attend them. The present study، through an analytic and descriptive method، investigates the levee ritual in the historical part of Shahnameh، while the manner of permission، its time and location، as well as its requirements are also studies in order to represent a part of Iranian rich and exact organizational culture.