بررسي عناصر و مضامين ديني و ميهني در اشعار كتابهاي فارسي دوره‌ي راهنمايي

A Study of Religious and Patriotic Themes of Poems of Farsi Books for Guidance Schools

به نظر بسياري از پژوهندگان آموزش و پرورش، بنيان‌هاي فكري، فرهنگي، ملي و مذهبي هر نسلي در روزگار كودكي و نوجواني نهاده مي‌شود؛ شكل­گيري و برآمدن بخش مهمي از اين بنيان‌ها نيز بر عهده‌ي نظام آموزش و پرورش هر كشور است و تأليف كتاب‌هاي درسي مناسب از مهم‌ترين ابزارهاي اين بنيان­سازي‌ها به شمار مي‌رود. در كتاب‌هاي فارسي دوره‌ي راهنمايي تحصيلي، مجموعاً حدود 45 شعر مستقل يا آميخته به نثر از شاعران مختلف گذشته و معاصر در موضوعات گوناگون آمده‌است. تعداد اين شعرها از 9 شعر در كتاب سال اول به حدود 19 شعر در كتاب سال سوم راهنمايي افزايش يافته‌است و با توجه به اهميت آموزش مسائل مربوط به هويت ملي و ديني در اين دوره‌ي تحصيلي، مسائل و موضوعات حوزه‌ي دين و ميهن از دغدغه‌هاي مولفان اين كتاب‌ها بوده‌است. با اين همه بر اساس نتايج پژوهش حاضر، ميزان شعرهاي ديني در اين كتاب‌ها بسيار بيش‌تر از شعرهاي ميهني است؛ حال آن كه لازم است به دليل اهميت مسائل ديني و ميهني در جايگاه دو مولفّه‌ي اصلي هوّيت‌ساز؛ ميان اين دو، تناسب لازم برقرار شود. ما در اين مقاله‌، شعرهاي اين آثار را از چشم­انداز عناصر و مضامين ديني و ميهني بررسي كرده­ و حجم و ميزان تناسب اين دو موضوع را با هم و با گروه سني نوجوان در متون يادشده نشان داده­ايم.

Many educational researchers believe that the intellectual، cultural، national and religious foundations of any generation are established during childhood and adolescence. The educational system of each country has an important role in forming and shaping these foundations; writing proper textbooks is one the most important tools in establishing these foundations. There are about 45 poems or prose poems from various ancient and contemporary poets on various topics presented in the Farsi books for the guidance schools. The number of these poems has increased from 9 in the first grade book to 19 in the third grade book. Due to the importance of teaching subjects such as national and religious identity in this educational period، such issues have been of concern to the textbook authors. Based on this study، the number of religious poems is much more than the patriotic ones، while it is necessary for both to be equally proportioned as they are the main items for creating the identity. In this study، the poems are studied from the prospective of the religious and patriotic themes and elements، and their frequency of occurrence.