تاثير آموزش مبتني بر نظريه خودكار آمدي بر سواد سلامت، خودكار آمدي و رفتارهاي خود مراقبتي بيماران مبتلا به ديابت نوع دو

The Impact of Education Based on Self-efficacy Theory on Health Literacy, Self-efficacy and Self-care Behaviors in Patients With Type 2 Diabetes

زمينه و هدف: ديابت نوع دو يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي سلامت عمومي است. خودكارآمدي و سواد سلامت از مهم‌ترين عواملي هستند كه در موفقيت خود مراقبتي در بيماران ديابتي نقش عمده‌اي دارند. اين مطالعه با هدف تعيين تأثير آموزش مبتني بر نظريۀ خودكارآمدي بر سواد سلامت و رفتارهاي خودمراقبتي و خودكارآمدي بيماران مبتلا به ديابت نوع دو انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش مطالعه‌اي نيمه تجربي با گروه كنترل و آزمون بود كه در آن 70 بيمار مبتلا به ديابت نوع دو به صورت تصادفي در دو گروه آزمون و كنترل قرار گرفتند. داده‌ها با پرسشنامه‌هاي استاندارد,TOHFLA SDSCA, CIDS ارزيابي شده و برنامۀ آموزشي براي گروه آزمون اجرا و نتايج با نرم افزار آماري Spss ويرايش 16، تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: قبل از مداخله بين دو گروه كنترل آزمون از نظر ميانگين نمرۀ خودكارآمدي (0/29=P=0/77،t) و خودمراقبتي (0/42 = P=0/67، t) و سواد سلامت (0/69 = P 0/38 =t) تفاوت معناداري وجود نداشت؛ اما بعد از مداخلۀ آموزشي ميانگين نمرات در گروه آزمون افزايش يافت و بين دو گروه، ازنظر ميانگين نمرۀ خودكارآمدي (0/001 > P 0/099 =t)، خود مراقبتي (3/13 = P=0/003 ، t) و سواد سلامت ( 2/66=P=0/01، t) تفاوت معنادار، مشاهده شد. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه مداخلۀ آموزشي مبتني بر نظريۀ خودكارآمدي در بهبود خودكارآمدي، سواد سلامت و رفتارهاي خود مراقبتي بيماران مبتلا به ديابت مؤثر است. لذا استفاده از استراتژي‌هاي خودكارآمدي در برنامۀ درماني و كنترل بيماري در مبتلايان به ديابت توصيه مي‌شود.

Background and Objective: Type 2 diabetes is one of the most important public health challenges. Self-efficacy and health literacy play a key role in self-care for diabetic patients. The aim of this study was to determine the effect of training based on self-efficacy theory on health literacy, self-care behaviors and self-efficacy in patients with type 2 diabetes. Methods: This quasi-experimental study was conducted on 70 patients with type 2 diabetes that were randomly divided into two groups of experimental and control. Data were evaluated with standard questionnaires including TOHFLA, SDSCA, CIDS. The educational programs were implemented for the experimental group, then after the intervention, the results were analyzed by Spss-16 software. Results: Before the intervention, the two groups did not show a significant different in terms of mean scores for self-efficacy (t=0.29, P=0.77), self-care behavior (t=0.42, p= 0.67) and health literacy scores (t=0.38, p=0.69). However, after the educational intervention, the mean scores of the test group increased and both groups indicated a significant difference in mean scores of self-efficacy (t=0.099, p=0.001), self-care behavior (t=3.13, p=0.003) and health literacy scores (t=2.66, p=0.01). Conclusion: The results of this study showed that educational intervention based on self-efficacy theory is effective to improve self-efficacy and health literacy in diabetic patients. Therefore, the use of self-efficacy strategies is recommended for control programs in health care among diabetic people.