اثربخشي درمان شناختي ـ رفتاري در بهبود و ارتقاي سلامت جسمي ـ رواني بيماران مبتلا به سندرم رودۀ تحريك‌پذير

The Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy in Improving and Promoting of Physical and Mental Health of Patients With Irritable Bowel Syndrome

زمينه و هدف: سندرم رودۀ تحريك‌پذير اختلال عملكردي شايع دستگاه گوارش به‌همراه برخي اختلالات روان‌شناختي است. هدف اين مطالعه تعيين اثربخشي درمان شناختي ـ رفتاري بر شدت علائم بيماري IBS، كيفيت زندگي و توجه معطوف به خود بيماران مبتلا به سندرم رودۀ تحريك‌پذير است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر مطالعه‌اي نيمه‌تجربي با طرح پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه كنترل است. از بين بيماران مراجعه‌كننده به يكي از كلينيك‌هاي فوق‌تخصص گوارش شهر تهران، 32 بيمار مبتلا به سندرم رودۀ تحريك‌پذير به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب‌ شدند و به‌صورت تصادفي در دو گروه مداخله و كنترل جاي گرفتند. گروه مداخله علاوه بر درمان دارويي، به‌صورت انفرادي طي 8 جلسۀ هفتگي تحت درمان شناختي ـ رفتاري قرار گرفت و گروه كنترل فقط درمان دارويي دريافت كرد. بيماران پرسش‌نامه‌هاي شدت علائم سندرم رودۀ تحريك‌پذير (IBS-SSS)، كيفيت زندگي بيماران مبتلا به سندرم رودۀ تحريك‌پذير (IBS-QOL-34) و كانون توجه (FAQ) را در سه مرحلۀ قبل از مداخله، بلافاصله بعد از مداخله و سه ماه بعد از مداخله تكميل كردند. داده‌ها با روش تحليل واريانس اندازه‌گيري مكرر تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بين شدت علائم، كيفيت زندگي و توجه معطوف به خود در گروه‌هاي درمان و كنترل رابطۀ معني‌داري وجود دارد (0/05>P). نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه درمان شناختي - رفتاري مي‌تواند درمان مؤثري در بهبود و ارتقاي سلامت جسمي ـ رواني بيماران مبتلا به سندرم رودۀ تحريك‌پذير باشد. از اين ‌رو براي پيشگيري از اين بيماري توجه به درمان روان‌شناختي و آموزش ضروري است.

Background and Objective: Irritable Bowel Syndrome is one of the most common functional gastrointestinal disorders with some mental disorder. The aim of this study was to determine the effectiveness of cognitive - behavior therapy on symptoms severity, quality of life and self-focused attention of patients with IBS. Methods: The study was a quasi-experimental study with pretest – posttest design with control group. Among patients who were referred to Gastroenterology Clinic in Tehran, 32 patients with IBS were selected based on convenience sampling and were randomly divided into two groups; experimental and control. Medical treatment along with cognitive- behavior therapy individually was conducted for 8 sessions in the intervention group and the control group received only medical treatment. IBS Symptom Severity Scale (IBS-SSS), quality of life questionnaire for IBS (IBS-QOL-34) and Focus of attention questionnaire (FAQ) were completed in pretest, posttest and follow up stages by the patients and data were analyzed using repeated measures analysis of variance. Results: The results showed that there was a significant relation between symptoms severity, quality of life and self-focused attention in two groups (P<0/05). Conclusion: The results indicated Cognitive - Behavior therapy can be an effective treatment on Protective and Physical - Psychological Health Promotion in Irritable Bowel Syndrome patients. Therefore to prevent people from IBS psychological therapy and educaton is necessary.