مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - حكمت عدد هشت در هنر و معماري اسلامي

چكيده فارسي :

عدد هشت در كنار ديگر اعدادي كه مكررا در منابع اسلامي به آن اشاره مي شود، بخاطر كاربرد ويژه اي كه در هنر و معماري اسلامي به خود اختصاص داده است، از جمله اعداد قابل تامل است. با توجه به ماهيت رمزگونه اعداد و مفاهيم پنهان در هر عدد ، اين سوال مطرح است كه آيا كاربرد و استفاده عدد هشت در هنر و معماري اسلامي نيز از يك اعتقاد عميق اسلامي سرچشمه مي گيرد ؟ علاوه بر ذكر اين عدد در قرآن و روايات و نسبت دادن آن به تعداد بهشت ها و تعداد ملائكان حامل عرش ، با جستجو در منابع فلسفي عرفاني، به اشاره اي رمز گونه از اين عدد مي رسيم. آنجا كه شيخ اشراق براي نخستين بار سخن از عالم مثال مي زند و به آن عالم لقب اقليم هشتم مي دهد. با تجسم بخشيدن به هندسه عوالم و نسبت دادن عدد هشت در هنر و معماري به ديدگاه عالم واسط يا عالم مثال، دريچه اي شگرف از مباني نظري و اعتقادي معماران مسلمان بر ما گشوده ميشود. در اين مقاله تلاش مي شود تا با تطبيق عوالم بر اعداد و اشكال هندسي ، رمز كاربردي عدد هشت در هنر و معماري اسلامي روشن گرديده و نمونه هايي از مصاديق اين تطبيق ذكر شود.