پديد آورندگان :
صادقي فر، مصطفي دانشگاه رازي - گروه علوم و مهندسي خاك , بهشتي آل آقا، علي دانشگاه رازي - گروه علوم و مهندسي خاك , پوررضا، مرتضي دانشگاه رازي - گروه جنگلداري
كليدواژه :
آبگريزي و آتش سوزي , پايداري خاكدانه ها , جنگل هاي زاگرس , عناصر غذايي خاك
چكيده فارسي :
تغييرات عناصر غذايي و رطوبت خاك و همچنين پايداري خاكدانه ها چه در كوتاه مدت چه در بلند مدت پس از آتش سوزي به دليل نقش مهمي كه در رشد و تغذيه گياه و جلوگيري از فرسايش خاك دارند از اهميت بالايي برخوردار است. در اين پژوهش براي اولين بار در ايران اثرات آتش سوزي در كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت روي اين ويژگي ها بررسي شد. در اين راستا بخشي از جنگل هاي زاگرس كه داراي سه جايگاه با زمان هاي مختلف آتش سوزي يك، سه و ده سال پس از آتش سوزي بود، انتخاب شد. برخي ويژگي هاي خاك شامل آبگريزي خاك و پايداري خاكدانه ها و غلظت عناصر غذايي پتاسيم، سديم، كلسيم، فسفر، نيتروژن كل و ماده آلي اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه يك و سه سال پس از آتش سوزي آبگريزي خاك به طور معناداري افزايش يافت. پايداري خاكدانه ها يك سال پس از آتش سوزي افزايش يافت و اين افزايش در تيمار سه سال پس از آتش سوزي نيز مشاهده شد. ماده آلي، نيتروژن، پتاسيم و سديم در تمامي دوره مطالعه كاهش معنادار در مقايسه با شاهد نشان دادند. تغييري در بافت خاك مشاهده نشد ولي ph و ec خاك در سال اول پس از آتش سوزي افزايش معني داري نشان دادند. فسفر خاك يك و سه سال پس از آتش سوزي افزايش يافت اما ده سال پس از آتش سوزي كاهش يافت و به سطح قبل ازآتش سوزي بازگشت. كلسيم خاك يك، سه و ده سال پس از آتش سوزي نسبت به شاهد تغيير معناداري نداشت. يافته هاي اين پژوهش حاكي از آن است با توجه به افزايش ويژگي آبگريزي خاك و در نتيجه افزايش آبشويي، عناصر خاك وابسته به زمان پس از آتش سوزي كاهش يافته و حاصلخيزي خاك را در بلندمدت تحت تاثير قرار مي دهد.
چكيده لاتين :
The changes in soil nutrients and aggregate stability either in short-term or in long-term after
fire is very important in forest ecosystems due to their key role in plants growth and preventing
soil erosion. In the present investigation the short, medium, and long-term effect of fire was
surveyed on these properties for the first time in Iran. For this purpose a plot of Zagros forests
was selected where included three places with 1, 3, and 10 years after fire (treatments). Soil
water repellency (WR), aggregate stability (AS), soil nutrients such as N, P, K, Na, Ca, and soil
organic matter (SOM) content were measured. Results showed that water repellency and
aggregate stability was significantly increased in one and three years treatments compared to
control part. A significant decrease was in SOM, N, K and N in all fire treatments compared to
their control. No changes were observed in soil texture while soil pH and EC significantly
increased one year after fire. Soil P was significantly increased 1 year after fire, however, it was
significantly decreased in 3 and 10 years after fire compared to their control. In contrast, no
significant changes were observed 1, 3 and 10 years after fire compared to their control. It was
concluded that depending on the time after fire, the significance increase in water repellency
and consequently nutrient leaching can result in loss of soil fertility in long-term.
