بررسي الگوهاي سرقت مسكوني با به كارگيري رويكرد تحليل اكتشافي داده هاي فضايي مطالعه موردي: شهر زاهدان

در گذشته تحليل فضايي جرم به نمايش كارتوگرافيك كانون هاي مهم حوادث بزهكاري محدود مي شد، اما با گسترش پايگاه داده ها و افزايش جرايم، به تكنيك هاي جديدتري براي تحليل الگوهاي فضايي آنها نياز بود. امروزه براي تحقق اين امر از روش هاي مختلفي استفاده مي شود؛ از جمله اين تكنيك ها، تحليل اكتشافي داده هاي فضايي است كه براي دانشمندان علوم اجتماعي مجموعه اي از ابزارها را براي تمايز بين الگوهاي فضايي تصادفي و غير تصادفي [1] نقاط وقوع جرم فراهم مي كند. بنابراين، هدف از اين مقاله نيز استفاده از ESDA براي تبيين الگوهاي سرقت مسكوني است. با به كارگيري آماره هاي محلي و كلي [2] Moran''s I و LISA به عنوان رويكردهاي ESDA، به دنبال تحليل «خود همبستگي» فضايي الگوهاي سرقت مسكوني بر اساس حوزه هاي سرشماري و شاخص هاي اقتصادي و اجتماعي در شهر زاهدان هستيم. يافته هاي شاخص كلي Moran''s I نشان داد بين توزيع الگوهاي سرقت مسكوني و مهاجرت با ميزان 5767/0 درصد و همچنين، براي شاخص محلي LISA نيز مهاجرت با همان مقدار، ولي شاخص استاندارد شده بيشتر در فضاي جغرافيايي، «خود همبستگي» بالايي نسبت به ساير فاكتورها دارد و اين نشان مي دهد كه توزيع الگوها غيرتصادفي است و سبك زندگي و فعاليت روزمره مي تواند زمينه هاي قرباني شدن را فراهم كند. توزيع فضايي سرقت مسكوني و ارتباط آن با شاخص هاي اقتصادي و اجتماعي نشان داد كه ESDA مي تواند به خوبي فرايندهاي پخش را تبيين كند. كاربرد ESDA براي كشف الگوهاي سرقت مسكوني نشان داد كه سارقان براي انتخاب اهداف و مكان ها دست به انتخاب عقلايي مي زنند. در نهايت، كشف الگوهاي سرقت مسكوني در شهر زاهدان، وجود تجمع فضايي معني داري از ارزش هاي بالا- بالا و پايين- پايين و همچنين «خود همبستگي» فضايي هاي منفي را به خوبي نشان داد. مناطقي كه داراي الگوهاي فضايي بالا-بالا و پايين- پايين هستند، مي توانند اطلاعات فضايي خوبي براي اتخاذ راهبردهاي مبارزه با جرايم باشند. از طرفي ديگر، نتايج نشان داد كه سبك زندگي و فعاليت روزمره مناطق جرم خيز را آسيب پذيرتر مي كند. به بياني ديگر، منطقه فاقد نگهبان كار مي شود.