الگوي فضايي اندام وار احساس امنيت در فضاهاي عمومي شهري نمونه موردي: شهر بندرعباس

يكي از معيارهاي توسعه شهري، كه به عنوان معيار اثربخشي برنامه هاي توسعه تلقي مي شود و رفتارهاي شهروندان و به تبع آن پويايي شهر، به ويژه چگونگي حضور و ايفاي نقش شهروندان در شهر را تحت تاثير قرار مي دهد، احساس امنيت و يا ترس از قرباني جرم شدن در شهر است. رشد سريع شهرنشيني در ايران و شهر بندرعباس و پيامدهاي ناشي از آن، از جمله ناامني و عدم پويايي و تحرك شهروندان و به تبع آن ترس از قرباني شدن، بيانگر آن است كه احساس امنيت در فضاهاي عمومي شهري به عنوان يك مساله و نياز شهروندان مطرح است. اين پژوهش در پاسخ به ضرورت فوق، با هدف ارايه الگويي اندام وار براي ارتقاي احساس امنيت در فضاهاي عمومي شهر بندرعباس انجام شده است. مرور ادبيات نظري در خصوص احساس امنيت، نشان دهنده اين است كه احساس ناامني در بستر مكان رخ مي دهد و رفتار انسان در فضا و مكان هاي مختلف، متفاوت است. مباني تئوريك اين مقاله بر نظريه ها و رويكردهاي تئوريك پيشين؛ به ويژه الگوي آزار و اذيت، الگوي بي نظمي، الگوي چشم انداز پناهگاه، الگوي فضاي قابل دفاع، الگوي نظارت اجتماعي و... شكل گرفته است. الگوي تئوريك ارايه شده با استفاده از روش پيمايش و تكنيك مصاحبه در فضاهاي عمومي شهر بندرعباس به آزمون گذاشته شد. يافته هاي پژوهش نشان داد سه دسته عوامل اجتماعي، زمينه اي و كالبدي در تعامل با يكديگر به صورت اندام وار چگونگي احساس امنيت در فضاهاي عمومي را تبيين مي كنند. لذا پيشنهاد مي شود براي دستيابي به الگوي مناسب احساس امنيت در فضاهاي عمومي شهري، بايد به شاخص هاي فضايي كالبدي، اجتماعي و زمينه اي به طور توامان توجه شود