كاربرد نقش شير در نشان‌هاي مصور تشكيلات مصر مملوكي

Sign of Lion in Mamlūkid heraldry system

يكي از سنت‌هاي تشكيلاتي در مصر عصر مماليك استفاده گسترده از نشان‌هاي مصور (رنك، جمع آن رنوك) با نقوش مختلف حيوانات، گياهان و اشياء بود. اين مقاله به اين پرسش اصلي پرداخته است كه از ميان نقوش حيواني متداول در نشان‌هاي تشكيلاتي مماليك، نقش شير در چه مواضعي و براي چه كساني و به چه منظوري استفاده مي‌شده است؟ در اين پژوهش تلاش شده است در گام نخست، موارد متعدد كاربرد نقش شير، احصاء و سپس به منظور دريافت درك صحيحي از ذهنيت‌هاي فرهنگي مرتبط با اين نقش، سابقه تاريخي كاربرد و چگونگي تطور نقش شير، در بستر تاريخي و فرهنگي مصر عصر مماليك بررسي و تحليل گردد. اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي، بسامد كاربرد و مفهوم تشكيلاتي نشان‌هاي مصور با نقش شير را در منابع تاريخي متقدم و نيز در آثار موزه‌اي برجاي مانده از عصر مماليك بررسي كرده است.

One of the most famous visual manifestations of Mamlūkid administration system is the symbolic use of motifs of animals, plants and everyday life tools as heraldry signs (rank; pl. Runūk) in various forms, among which the symbol of lion was used widely for the sultans, emirs and high rank officials. Historical evidences, conceptual framework, cultural context and developments of such uses of symbol of lion in Mamlūkid heraldry system are investigated in the present article. The author also suggests that it may be possible (or at least it is worth for studying) that some of uses of this symbol could be based on supposed talismanic power of this ancient symbol.