فراتحليل رابطه بين طايفه ‌گرايي و نزاع دسته‌جمعي با تاكيد بر متغير تعديل‌گر قوميت

باتوجه‌به رشد تحقيقات در حوزه‌ علوم انساني و اجتماعي تسلط بر تمام ابعاد يك مسئله تاحدزيادي امكان‌پذير نيست؛ بنابراين، محققان به انجام تحقيقات تركيبي روي آورده‌اند كه عصاره‌ تحقيقات موجود در يك موضوع خاص را به روشي منظم براي آنها فراهم مي‌كند؛ ازاين‌رو، هدف از پژوهش حاضر، به‌كارگيري روش فراتحليل براي تحليل و تركيب نتايج مطالعات انجام‌شده درباره ارتباط طايفه‌گرايي و نزاع دسته‌جمعي است. براي انجام فراتحليل حاضر 14 پژوهش مرتبط در سال‌هاي 1395-385 انتخاب شده‌اند كه هدف آنها ارزيابي ارتباط ميان طايفه‌گرايي و نزاع دسته‌جمعي بوده است‌. همچنين، اين پژوهش‌ها به روش پيمايشي و با به‌كارگيري ابزار پرسش‌نامه در جوامع آماري متفاوت و برحسب سنجه‌هاي پايا انجام شده‌اند. در گام نخستِ ارزيابي پژوهش‌هاي منتخب، فرضيات همگني و سوگيري‌نكردن انتشار بررسي شده است كه يافته‌ها ناهمگني اندازه اثر و سو‌گيري‌نكردن انتشار مطالعات مدنظر را نشان مي‌دهد. در مرحله دوم نيز ضريب اندازه اثر و نقش تعديل‌كنندگي متغير سال پژوهش و قوميت با به‌كارگيري نسخه‌ دوم نرم‌افزار cma ارزيابي شده است. نتايج نشان مي‌دهد اندازه اثر طايفه‌گرايي و نزاع دسته‌جمعي معادل 0/38 است كه برحسب نظام تفسيري كوهن، اين ميزان تاثير در حد متوسط ارزيابي مي‌شود. همچنين، با در نظر گرفتن قوميت به‌‌صورت متغير تعديل‌كننده، ضريب اندازه اثر براي اقوام آذري معادل 0/481 و بيشتر از عرب‌ها با 0/363 ، لرها با 0/334 و كردها با 0/330 ارزيابي شده است. درمجموع، طبق نتايج پژوهش طايفه‌گرايي با تعديل‌گري قوميت و گذر زمان تاثير متفاوتي بر ميزان نزاع دسته‌جمعي مي‌گذارد.