جريان شناسي معرفتي ايران پس از انقلاب اسلامي(بررسي ميدان منازعه علم تجربي متجدد و ديني)

An Analysis of the Confrontation of Experimental Science and Theology after the Islamic Revolution in Iran

هدف پژوهش حاضر اين است كه با توجه به وقوع رنسانس و انقلاب علمي در جامعه اروپاي پس از قرن هفدهم و تأثيرپذيري ساير جوامع، از جمله ايران از تغييرات گسترده علمي، جريان‌هاي فكري مختلفي كه در مقابل ماهيت علم متجدد موضع‌‌گيري كرده‌اند، مورد تجريه و تحليل قرار گيرد. بنابراين، با استفاده از روش تحليل محتواي مضموني، جريان‌هاي فكري مختلف كه طيفي از موافقان تا مخالفان را شامل مي‌گردد، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته‌ است. از آنجايي كه بيان ديدگاه‌هاي همه صاحب‌نظران اين حوزه، ميسر نيست و بسياري از صاحب‌نظران مذكور نيز اشتراك فكري دارند، پس از بررسي‌هاي اكتشافي، متفكران شاخصي انتخاب گرديد كه در هر ديدگاه، آراي آنان بيشترين پوشش نظري را داشت. بدين ترتيب، بر اساس مواضع آنان، ديدگاه‌هاي استخراج شده، توصيف و تجزيه و تحليل گردد. پس از تجزيه و تحليل‌ انجام شده بر اساس چهار مفهوم ماهيت علم متجدد، روش تجربي متجدد، علوم انساني- اجتماعي متجدد و علم ديني، جريان‌هاي فكري حاضر در اين حوزه، به سه ديدگاه كلي تقسيم‌بندي گرديد كه عبارت است از: 1) ديدگاه علم تجددطلب، 2) ديدگاه پيرايه‌زدا و 3) ديدگاه سنت‌گراي اسلامي.

This study analyzes the different views about the nature of modern science, regarding Renaissance and the Scientific Revolution in the Europe after the seventeenth century, and their massive scientific conversion effects on other societies including Iran. Therefore, using thematic content, various viewpoints, including both proponents and opponents of modern sciences have been analyzed. Reviewing all of the ideas of scholars of this field is not possible and a large number of them have shared ideas. Hence, after an exploratory consideration, we decided to select prominent thinkers whose were mostly discussed or cited. Then we extracted, described, and analyzed the gathered viewpoints. Finally, considering four concepts of the nature of modern science, modern experimental methodology, modern social and human sciences, and religious science, we divided all views into three perspectives: 1) modernistic perspective 2) modified perspective and 3) Islamic traditionalism perspective.