بررسي تطبيقي برخي ويژگي‌هاي تاريخ‌نگاري ارمني و گرجي در دورۀ باستان

A comparative study of some features of Armenian and Georgian historiography in the pre-Islamic period

سابقۀ ديرين در تاريخ‌نگاري از ويژگي‌هاي بارز فرهنگي ارمني‌ها و گرجي‌ها در دورۀ باستان است. صدها سال زيستنِ مردمان ارمنستان و گرجستان در كنار يكديگر، سبب همانندي برخي از ويژگي‌هاي تاريخ‌نگاري آنها شد. از ديگر سو، اختلاف در شيوۀ حكومت در برخي از دوره ­هاي تاريخي نيز سبب اختلاف در برخي ديگر از ويژگي‌هاي تاريخ‌نگاري آنها شد. اين مقاله با بهره‌گيري از منابع كهن تاريخ قفقاز و همچنين پژوهش‌هاي نوين در اين ارتباط، با بررسي تطبيقي برخي از ويژگي‌هاي تاريخ‌نگاري ارمني و گرجي، همانندي و اختلاف را در سبك نگارش اين تاريخ‌نگاري‌ها بررسي مي‌كند. شباهت­ هاي تاريخ‌نگاري ارمني و گرجي در دورۀ باستان در موضوعاتي مانند بهره‌گيري از روايات عهد عتيق و تعميم تبار اشكاني به فرمانروايان غير اشكاني نمود پيدا كرده است، در حالي كه اختلاف ميان اين دو تاريخ‌نگاري در شيوۀ بهره‌گيري از روايات ملي ايراني است.

The long background in historiography is a remarkable cultural characteristic of Armenians and Georgians in ancient times. Hundreds of years of living between the Armenian and Georgian peoples together contributed to the harmony of some of their historiography features. On the other hand, the differences in government practices in some historical periods also contributed to differences in some of their historiography features. This paper examines the similarities and differences in the style of writing these historiography by using the ancient sources of the Caucasian history as well as the new researches in this regard, by comparative study of some features of Armenian and Georgian historiography. The similarities between Armenian and Georgian historiography in the ancient period have been revealed in issues such as the use of the Old Testament traditions and the generalization of Parthian descent to nonpartisan rulers, while the difference between these two histories is in the way of utilizing Iranian national narratives.