چكيده فارسي :
مقدمه: درد زايمان و استرس ناشي از آن، سبب گرايش روزافزون به زايمان از طريق سزارين شده است. با اتخاذ تدابيري در جهت كاهش دردهاي زايمان، مي‌توان به تسهيل زايمان كمك و گرايش به زايمان طبيعي را بيشتر كرد. اطبا و حكيمان طب سنتي ايران براي كاهش درد زايمان تدابير و درمان‌هايي توصيه نموده‌اند.
روش: در اين مطالعه كه با روش كتابخانه‌اي و بررسي متون انجام شده است، مفردات دارويي مؤثر در خروج جنين از رحم (طبيعي و غير طبيعي) در 9 كتاب مرجع (المنصوري في الطب، قانون في الطب، الابنيه عن حقايق الادويه، ذخيره خوارزمشاهي، مختصر تذكره الامام سويدي، تحفه المؤمنين، طب اكبري، مخزن الادويه و اكسير اعظم) مورد بررسي قرار گرفت. اين كار در 8 مرحله شامل يافتن واژگان كليدي، جستجو در منابع، تهيه ليست واحد، دسته‌بندي، خروج مفردات در تركيبات، جمع‌بندي، نمره‌دهي و مرتب‌كردن انجام شد.
يافته‌ها: 80 مفرده دارويي (تك دارو) يافت شد. 6 مفرده مهم (جندبيدستر، سم حمار، حجر المغناطيس، زعفران، جاوشير و حلتيت) بيشترين نمره را كسب نمودند. 51 مفرده در درمان عسر ولادت، 27 مفرده در خروج جنين، 1 مفرده در درمان كاهش درد زايمان و 1 مفرده در تسريع زايمان كاربرد داشته است.
نتيجه‌گيري: اگرچه نتيجه اين كار الزاماً به معني بهترين مفردات در اين زمينه نيست، ولي مي‌تواند به اين معنا باشد كه اين مفردات از قرن 3 تا 13 هجري، بيشترين استفاده را در تسهيل خروج جنين از رحم (زايمان يا خروج جنين مرده) داشته‌اند. ليست مفردات دارويي حاصل‌شده در اين مطالعه مي‌تواند مبناي انجام مطالعات آزمايشگاهي و باليني قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Introduction: The pain of labor and its stress has caused an
increasing tendency to delivery via caesarean. Using procedures and
methods of decreasing the pain of labor can facilitate it and causes
more tendencies toward natural childbirth. Traditional Persian
Medicine’s (TPM) Physicians proposed and used some managements
and medications to decrease childbirth pain.
Method: In this literature review research, we searched materia
medicas that were used in reducing the pain of delivery (normal and nonnormal)
in nine reference books of TPM including: Almansoris (Rhazes),
Al-Qanon (Avicenna), Al-Abnieh a Haghayegh al-Advieh, Zakhireye
Kharazmshahi (Jorjani), Tohfeh al-Momenin. Teb e Akbari, Makhzan-
Al’Advieh and Eksir A’azam, Mokhtasar tazkerate emam alsovidi Fitteb.
This work has been done in eight steps (finding the keywords,
searching in the references, providing the single list, sorting out and
deriving single things in compounds, concluding, scoring and categorizing).
Results: Eighty one materia medicas have been found that 6 of
them (Castoreum, Donkeys hoof, the Stone of "Magnet", Crocus
sativus, Opopanax chironium, Ferula gummosa,) obtained the highest
scores. Fifty-one materia medicas in dystocia treatment, 27 in
delivery, 1 in reducing the pain of child birth and 1 in expedite of
delivery had been proposed.
Discussin and Conclusion: Although it is not concluded that these
materia medicas are the best choices, it can mean that they have been
used more commonly in the centuries of 10 to 20 AD in TPM for
facilitating labor. This result can be used as choices for clinical researches.
