آسيب شناسي‌ تحليل‌ انقلاب‌ اسلامي‌ ايران‌ بر اساس‌ نظريۀ‌ كاريزماتيك‌ ماكس وبر

Criticizing Weberian charismatic authority explanation of the Islamic revolution in Iran

از انقلاب اسلامي ايران تاكنون تحليل هاي بسياري مبتني بر نظريه­ هاي مختلف ارائه شده است. در اين بين، عده­اي در تحليل انقلاب ‌از نظريۀ «كاريزماتيك[1]» «ماكس وبر[2]» بهره گرفته‌اند. برخي از گونه­ هاي تحليل وبري از انقلاب اسلامي گوياي اين است كه نظريۀ وبر به شكل انطباقي توان تحليل انقلاب را دارد و مؤلفه‌‌هاي مورد نظر« وبر» اعم از شرايط رخداد جنبش، پيروي مردم و نقش رهبر كاريزما در هم ‌عينيت يافته. پژوهش حاضر بهدنبال شناخت پيامدهاي آسيب‌زايي است كه اينگونه تحليلها، از انقلاب، به دنبال داشته يا خواهد داشت مقصود از آسيب در اين تحقيق، عوامل تأثيرگذاري است كه موجب كندي دستيابي به اهداف و يا توقف و عدول از بسياري آرمانهاست و انقلاب را از ماهيت اسلامي و مسير اصلي خارج يا منحرف مي­كند. معيارهاي شناخت انواع آسيب‌هاي نظري و اجتماعي طي تحقيق ديدگاه امام خميني، قانون اساسي و ارزشهاي اسلامي و ظرفيتهاي فقه شيعي است كه در آسيب ­شناسي مورد استناد قرار گرفته است. يافته ­هاي پژوهش آسيب هاي نظري و عرصۀ اجتماعي بسياري است كه نمايانگر عدم انطباق مباني و جهت مورد نظر وبر در جنبش كاريزمايي با انقلاب اسلامي است و در صورتي­كه نظريۀ كاريزماتيك وبر مبناي تحليل انقلاب اسلامي ايران قرار گيرد، انواع آسيب ها كه مهم­ترين آن طي پژوهش بر شمرده شده بر انقلاب عارض خواهد شد.

Since the inception of the Iranian Islamic revolution in 1978, many theories have been used to explain this occurrence. In this regard, some have used the theory of "Charismatic Authority" advocated by Max Weber. Also, seemingly, some of the Weberian analyses of the Islamic revolution show that Weber's theory of charismatic power is capable of analyzing the revolution, and its components, including the circumstances of the movement, the obedience of the people and the charismatic leadership, have become relevant. The present paper is an attempt to identify some of the damaging consequences that these analyses will bring about. The meaning of the damage in this paper is an influential factor that slows down the achievement of revolutionary goals or stops many of the revolutionary aspirations and distorts the revolution from the Islamic nature and its main path. The criteria to recognize the types of theoretical and social damages in the present research include Imam Khomeini's viewpoints, the Constitution and Islamic values, and the capacities of Shi'i jurisprudence. The findings of the research consist of many theoretical and social damages that indicate a lack of consistency between Weber's foundations and direction in the charismatic movement with the Islamic revolution. Consequently, if Weber’s theory of Charismatic Authority is the basis of the analysis, then a variety of damages will affect the revolution; the more important ones are discussed in the paper.