بررسي تاثير تحولات اجتماعي بر تن‌پوش صفويان (907-1135 ه.ق) در آيينه نگاره‌ها

The Impact of Social Change on Safavid Clothing (907-1135AD) Via the Reflection of Miniatures

تن‌پوش افراد در دوره صفوي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است، اين اهميت از آن‌جهت است كه عصر صفوي در تاريخ ايران پس از اسلام به لحاظ تحولات مهم سياسي– اجتماعي دوره ويژه‌اي محسوب مي‌شود. كشور ايران در اين دوره در تمام زمينه‌هاي سياسي، مذهبي، اجتماعي، اقتصادي و هنري دستخوش تحولاتي شد. به‌ويژه آن‌كه هم‌زماني اين تحولات، با گسترش حضور اروپاييان در صحنه‌هاي مختلف اجتماع ايران بر اهميت توجه به تأثير تحولات اين دوره مي‌افزايد. تن‌پوش صفويان نيز، به‌عنوان بخشي از فرهنگ جامعه از تأثير اين تحولات بركنار نماند و مي‌توان نشانه‌هاي تحول تن‌پوش را در نگاره‌هاي آن دوره به‌وضوح مشاهده نمود. در اين پژوهش سعي بر آن است، با مطالعه نگاره‌هاي به‌جامانده از دوره صفوي، آن دسته از تحولات سياسي، فرهنگي و اجتماعي كه در تحول تن‌پوش در اين دوره نقش داشته‌اند، مورد بررسي قرار گيرد. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد؛ در اين دوره رشد اقتصادي و پيشرفت صنايع نساجي تأثير مستقيم بر بافته‌ها و تن‌پوش جامعه دارد و لباس از ظرافت، زيبايي و تنوع قابل توجهي برخوردار مي‌شود. همچنين در نتيجه افزايش ارتباط با اروپا و مبادلات فرهنگي كه صورت گرفت، به‌تدريج عناصري از پوشاك غربي وارد فرهنگ پوشش ايراني شد. در اين تحقيق از روش توصيفي- تحليلي و براي گردآوري مطالب از روش كتابخانه‌اي و اسنادي استفاده شده است.

People cloth had particular importance in the Safavid period. This importance came from the significant socio-political developments of the history of Iran after Islam in the Safavid era. In this period Iran was changed in all aspects of political, religious, social, economic, and art. Especially the importance of paying attention to impact of developments in this period, increased by the synchronicity of these developments with the spread of European presence in various scene of Iran social. As part of culture of the society Safavid clothing were affected by these developments and it can be seen clearly in the paintings of that period as a sign of the evolution of clothing. This study has been tried, to be examined those political, cultural, and social development that had effect on clothing in the Safavid period by studying the paintings that left from that period. As a results of the study indicates that in this period, economic growth and textile industry development has a direct effect on woven and clothing of the society and this causes considerable beauty and elegance in a cloth and as a result of increase ties with Europe and cultural exchanges gradually caused revealing some elements of western clothing to the Iranian cloth.The present study is a descriptive-analytical study and the data was collected in a desk study.