بررسي گرايش‌ سياسي خاطره‌نگاران ايراني و تأثير آن بر روايت تقابل با متفقين در جنگ جهاني اول (با تكيه بر كانون غرب ايران)

survy of Iranian memory writers political Attitude of confrontation with the Allied Forces in World war I (Focusing on Iranian Western Centers

خاطره ­نگاشته­ ها به لحاظ دربردارندگي مطالب بكر و ديدگاه­ هاي متنوع از جايگاه خاصي در مطالعات تاريخ معاصر ايران برخوردارند؛ از جمله در مطالعه­ ي ابعاد مختلف رويدادهايي نظير اشغال ايران توسط متفقين در جنگ جهاني اول، به خاطره ­نگاشته ­ها به عنوان يكي از منابع عمده مي­ توان نگريست. به­ رغم اعلان بي­ طرفي از سوي ايران در اين مقطع، قواي روس و انگليس دست به اشغال گسترده­ ي كشور زدند؛ شدت گرفتن احساسات ضد اجنبي ايرانيان در اين ايام، شكل­ گيري كانون­ هاي مبارزاتي نظير كانون غرب ايران را در پي داشت كه به لحاظ حضور بسياري از رجال سياسي كشور در آن تحت عنوان جنبش مهاجرت و راهبري تحركات ضد متفقين، تقريبا به مهم­ترين كانون ضد متفقين تبديل شد تا جايي كه غالب خاطره ­نگاشته ­هاي به جا مانده از اين مقطع، اشاراتي مفصل و يا مجمل به آن داشته­اند. بر اين اساس تأثير متغيري چون گرايش سياسي خاطره­ نگاران بر بازتاب رويدادهاي اين كانون، مهم­ترين مسأله­ اي است كه اين پژوهش در صدد پاسخ­گويي به آن است. يافته هاي پژوهش، حاكي از آن است كه گرايش سياسي خاطره ­نگاران در شكل­ گيري زاويه­ ديد آن­ها تأثير مستقيم داشته و در واقع تأثير اين متغير موجب شكل­ گيري روايت­ هاي مستقل از سوي خاطره­ نگاران دموكرات­ و اعتدالي شده است؛ امر مسلم آن­كه انجام مطالعاتي ازين دست، فارغ از نظرداشت عوامل و متغير­هايي نظير ديدگاه سياسي راويان خاطرات، ناقص مي­ نمايد؛ لذا در اين پژوهش بر آن هستيم تا با روش توصيفي و تحليلي به بررسي تأثير بخشي گرايش­ ها و ديدگاه­هاي سياسي نگارندگان خاطرات بر نحوه­ ي انعكاس رويدادهاي كانون تقابل غرب ايران با متفقين بپردازيم.

The written memories enjoy special status in studies of Iranian cotemporary history in terms of containing original contents and diverse viewpoints, including in study of different dimensions of the evens such as occupation iran inWorld War I. Russia and British forces occopied this country. meanwhile. Iranians intensification of anti-barbarian feelings those days, resulted in establishment of camaign centers such as Iranians Western Centers im­portant center for Iranians confrontation due to attendance of many political regiments of the country as Immigration Movement and leading anti-allied movements in such a way that most important center for Iranians confrontation. According to this , the variable influence such as poiitical attitude of the memory writers on feedbaback of events of this center, is the most important issues that research attempts to solve it.
The results show that the political attitude of the memory writers has direct influence on formation their viewpoint and , influence of such variable resulted in formation of independent accounts by the democratic and moderator, obviously doing such studies, regardlessof the factors and variable such as political attitude of memory narrators , seems incomplete , therefore , in this research we attemplete, therefor ,in this research we attempt to survey effectiveness of political attitudes of the memory writers in a way that reflect evens of Iranian western Confrontation center