اثر بخشي آموزش ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس(MBSR) بر افسردگي و كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ايدز و HIV

The effectiveness of Mindfulness based on stress reduction (MBSR) on depression and quality of life in AIDS/HIV+ patients

زمينه: عوامل روانشناختي، نقش مهمي در سبب شناسي بيماري ايدز و درمان آن ايفا مي‌كنند. بكارگيري مداخله‌هاي شناختي رفتاري موجب كاهش افسردگي و متقابلأ افزايش كيفيت زندگي بيماران مبتلا خواهد شد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي اثر بخشي آموزش ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس بر افسردگي و كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ايدز و HIV بوده است. مواد و روش‌ها: طرح پژوهش حاضر از نوع نيمه آزمايشي با پيش آزمون، پس آزمون و گروه كنترل بوده است. از ميان بيماران مبتلا به ايدز و اچ.آي.وي كه به مركز مشاوره و روان درماني خرمشهر مراجعه كرده اند، بر اساس سن، وضعيت اجتماعي، اقتصادي، عدم ابتلا به بيماري هايي جسماني ديگر، كسب يك انحراف معيار بالاتر از ميانگين در پرسشنامه افسردگي بك (BDI) و يك انحراف معيار پايين تر از ميانگين در پرسشنامه كيفيت زندگي و ساير متغيرهاي مورد نظر در پژوهش كاملاً همگون بودند. سپس بر اساس ملاكهاي ورود و خروج تعداد 40 نفر انتخاب و به شيوه تصادفي به دو گروه آزمايش و كنترل تقسيم شدند. گروه آزمايش طي 8 جلسه آموزش ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس را دريافت كردند، گروه كنترل هيچگونه مداخله‌اي دريافت نكردند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه افسردگي بك نسخه دوم (BDI) و پرسشنامه كيفيت زندگي (IRQOLI) بوده است. داده هاي پژوهش با استفاده از تحليل كوواريانس چند متغييري (MANCOVA) ، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نتايج حاصل آشكار ساخت كه ميان دو گروه آزمايش و كنترل تفاوت معني داري وجود دارد (P<0/001) ميزان كيفيت زندگي در گروه آزمايش نسبت به پيش آزمون و گروه كنترل به طور معني داري افزايش، اما ميزان افسردگي در آنها كاهش يافته بود. نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي حاصل، مي توان نتيجه گرفت كه علاوه بر اقدامات درماني دارويي، به منظور تكميل فرايند درمان بيماران مبتلا به ايدز و كاهش افسردگي و افزايش كيفيت زندگي آنها ميتوان از آموزش ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس استفاده كرد.

Background and Objectives: Behavioral interventions may reduce depression and, conversely, may increase the quality of life of patients. The aim of present research was to investigate the effectiveness of mindfulness based on stress reduction on depression and quality of life in patients with AIDS/HIV. Subjects and Methods: The research method was semi experimental with pre- and post-test and control group. Patients with AIDS/HIV who referred to counseling center in Khoramshar city, were selected according their age, educational status, not suffering from other physical disease, and having one standard deviation below the mean in depression inventory and quality of life questionnaire. The experimental group underwent 8 sessions of mind fullness based on stress reduction but the control group did not receive any intervention. The data were analyzed with MAOVA and ANCOVA. Results: The results revealed that there was a significant difference between experimental and control group in depression and quality of life (P<0.001). The rate of depression in experimental group significantly decreased in comparison with pre-test and control group, but the rate of quality of life increased significantly. Conclusion: In conclusion, in order to complete the process of treatment of patients with AIDS, in addition to the therapeutic medication, reduction of depression and increase in the quality of life by use of mind-awareness training based on stress reduction can be useful in these patients.