كشاورزي پايدار كارآفرينانه: در جستجوي رهيافتي مقتضي براي تسهيل توسعه كسب ‌و كارهاي كارآفرينانه كشاورزي

با عنايت به چالش‌ها و پتانسيل‌هاي مرتبط با رقابت‌پذيري، سودآوري، بهره‌وري و پايداري در بخش كشاورزي، كارآفريني، نيرويي حياتي براي پيشبرد توسعه پايدار كشاورزي در كشورهاي در حال توسعه به‌شمار مي‌رود. كشاورزي پايدار بسان واژه‌اي چتري توصيف شده است كه رهيافت‌هاي متعددي را براي تحقق كشاورزي آلي، كشاورزي بيولوژيك، كشاورزي بوم‌شناختي، كشاورزي كم‌نهاده، كشاورزي زيست‌پويا، كشاورزي باززاينده، كشت‌گري پايا و بوم‌زيست كشاورزي در بردارد. فراسوي مفاهيم و تفاسير به‌عمل ‌آمده از پايداري در مقام يك پارادايم، ايدئولوژي، فلسفه، روش‌شناسي و غيره، به يك راهبرد مقتضي، هدفمند و كاركردي براي تلفيق پايداري در فرآيند توسعه كشاورزي، به‌صورت كاربردي و اقتضايي، كليت‌گرايانه، ماندگار و انعطاف‌پذير نياز است در اين بين، تسهيل و ترويج كارآفريني و توسعه كسب ‌و كارهاي كارآفرين در بخش كشاورزي يك راهبرد توسعه‌اي در بخش كشاورزي به‌شمار مي‌رود. ارتقاء و بهره‌برداري از ظرفيت‌هاي كارآفريني در بخش كشاورزي نيازمند محيطي توان‌ساز و يك رهيافت نهادي مقتضي براي تسهيل توسعه كسب‌ و كارهاي كشاورزي است. به‌طور منطقي، مفهوم‌سازي جامع و واقع‌گرايانه‌ توسعه كارآفريني كشاورزي، شامل مؤلفه‌هاي ساختاري و كاركردي، فرآيند، عوامل پيشبرنده و بازدارنده، دست‌اندركاران و پيوندهاي بين آن‌ها نخستين گام طراحي يك رهيافت تسهيلگر براي توسعه كسب ‌و كارهاي كشاورزي محسوب مي‌شود. از اين‌رو، اين مقاله، در پي طرح مفهومي و كاركردي كشاورزي پايدار كارآفرينانه بسان راهبردي براي توسعه و تسهيل فرآيند كارآفريني در بخش كشاورزي است. همچنين اين مقاله برخي چالش‌هاي زمينه‌اي، سازوكارهاي عملي و دستاوردها و پيامدهاي مورد انتظار از توسعه كسب و كارهاي كشاورزي كارآفرينانه را معرفي مي‌نمايد.