رخداد رونيت همراه با كلينوپيروكسن در گابروهاي تشنيتي كمربن )البرز مركزي)

Occurrence of Rhonite with clinopyroxene in the Kamarbon Teschenitic gabbro (Central Alborz)

در دامنه­ي شمالي البرز مركزي و جنوب روستاي كمربن، توده­ي نفوذي گابروي قليايي برونزد دارد كه در حواشي شامل تراليت‌هاي ريزدانه بوده و به سمت مركز به تشنيت­هاي درشت­دانه تر تبديل مي­شود. در تشنيت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي مورد بررسي كاني رونيت به همراه كلينوپيروكسن ديوپسيدي، تركيب كاني‌شناسي اصلي سنگ را مي­سازند. در اين پژوهش حضور اين كاني در سنگ‌هاي دروني البرز مركزي گزارش شده و ويژگي‌هاي كاني‌شناسي، پاراژنز و ماگماي سازنده­ي آن بر اساس آناليز نقطه‌اي و آناليز كل سنگ بررسي شدند. تركيب رونيت در تشنيت‌هاي كمربن (Ti, VIAl, Fe+3, Fe+2, Mn, Mg)5.99(Na, Ca)1.97(Si, IVAl)6.02O22 است. سنگ­نگاري و آناليز اين كاني با ويژگي‌هاي منتشر شده در منابع علمي با رونيت همخواني دارد. رونيت‌هاي مورد بررسي داراي مقادير كم Na + IVSi و مقادير بالاي Ca + IVAl هستند كه اين مسئله مي‌تواند نشانگر خاستگاه اوليه اين كاني باشد. بررسي­هاي مختلف بيانگر وجود پاراژنز پايدار رونيت و كلينوپيروكسن غني از Al است. از جمله فاكتورهاي مهم مربوط به تبلور رونيت در ماگماهاي اشباع شده، مقادير بالاي Al و Ti و تهي‌شدگي از Si دارد. اين در حالي است كه كلينوپيروكسن‌هاي همراه با كاني رونيت نيز غني شدگي قابل توجهي از Al2O3 و TiO2 و تهي شدگي از سيليس را نشان مي‌دهند. بنابراين با توجه به ويژگي‌هاي كاني‌شناسي و شيميايي كاني رونيت و كلينوپيروكسن ديوپسيدي همراه، مي‌توان نتيجه گرفت كه كاني رونيت در تشنيت‌ها از يك ماگماي قليايي تحت اشباع غني از Al و Ti در فشارهاي نسبتاً كم به وجود آمده است. وجود گابرو‌هاي قليايي تشنيتي در جنوب كمربن، بيانگر حضور فاز پلوتونيسم تحت اشباع از سيليس در يال شمالي البرز مركزي است.

In northern hillside of Central Alborz, south of the Kamarbon village, there is an outcrop of alkaline gabbro that has fine grain theralite in margins and toward the center, changes to coarse grain teschenite. In the teschenitic rocks the main minerals are diopside clinopyroxenes and rhonite. In this research, the occurrence of this mineral in Kamarbon gabbroic intrusion is reported and its mineralogical properties, paragenesis and source of magma are investigated based on whole rock and microprobe analysis data. In these rocks, rhonite has (Si, IVAl)6.02(Ti, VIAl, Fe+3, Fe+2, Mn, Mg)5.99 (Na, Ca)1.97O22 composition. This composition is similar to pervious published analysis of rhonite. Studied rhonites in teschenitic gabbroitic rocks has low values of Na+IVSi and high values of Ca+IVAl that can be primary source for this mineral. The studies indicate the stable paragenesis of rhonite and Al rich clinopyroxene. Considerable factors for crystallization of rhonites in undersaturated magmas are enrichment of Al and Ti and depletion of Si whereas associated clinopyroxenes represents enrichment of Al2O3 and TiO2 and depletion of silica. Therefore regarding to the mineralogical and chemical properties of rhonite and associated clinopyroxenes, it could be concluded that rhonite mineral may be produced from an undersaturated alkaline magma enriched in Al and Ti. Occurrence of rhonite and associated clinopyroxenes in south Kamarbon teschenitic alkaline gabbros represents the existence of an undersaturated plutonic phase in nothern part of Central Alborz.