شيوع فشار خون بالا در داوطلبين اهداي خون سازمان انتقال خون سنندج و عوامل مرتبط با آن در سال 1384

The prevalence of high blood pressure in blood donors and the relevant factors in Sanandaj Blood Transfusion Center in 1384

سابقه و هدف فشار خون بالا علاوه بر عوارض جانبي، به عنوان يكي از علل معافيت از اهداي خون مطرح مي‌باشد. شناخت موارد خفيف فشار خون بالا در اهداكنندگان علاوه بر اين كه سبب بيماري‌يابي موارد جديد مي‌گردد، با انجام درمان سريع‌ سبب حفظ سلامتي اهداكنندگان و كاهش مرگ و مير و ناتواني‌هاي ناشي از آن و جلوگيري از معافيت اهداكنندگان(با كنترل فشار خون) نيز خواهد شد. اين مطالعه با هدف تعيين ميزان شيوع فشار خون بالا در داوطلبين اهداي خون سازمان انتقال خون سنندج و عوامل مرتبط با آن در سال 1384 انجام شد. مواد وروش‌ها مطالعه انجام شده از نوع توصيفي ـ تحليلي بود. جامعه آماري كليه مراجعين جهت اهداي خون به سازمان انتقال خون سنندج بودند. حجم نمونه 1854 نفر بود كه با روش سرشماري در مدت زمان 6 ماه(تابستان و پاييز 1384)وارد مطالعه شدند. فشار خون داوطلبين توسط پزشك در بدو ورود و بعد از 15 دقيقه كنترل ‌شد و فشار دوم به عنوان فشار خون آن‌ها در نظر گرفته شد. اطلاعات دموگرافيك اهداكنندگان توسط پرسشنامه گرفته شد و داده‌ها پس از ورود به كامپيوتر و با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS WIN و با استفاده از آزمون آماري كاي دو (Chi-square) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها جامعه مورد مطالعه 1854 نفر بود كه از اين تعداد 80/9% مرد و 19/1% زن بودند. ميانگين سني نمونه‌هاي مورد مطالعه 11/19 ± 35/53 سال بود. ميانگين فشار خون سيستوليك نمونه‌ها 132/3 ± 123/02ميلي‌متر جيوه و ميانگين فشار خون دياستوليك آن‌ها 88/8 ± 77/35 ميلي‌متر جيوه بود. فشار خون سيستوليك ايزوله بالا در 7/5% داوطلبين و فشار خون دياستوليك ايزوله بالا در 4/5% داوطلبين وجود داشت(فشار سيستول بالاي 140 و دياستول بالاي 90 ميلي‌متر جيوه). 3/4% از داوطلبين هم‌زمان فشار بالاي سيستوليك و دياستوليك خفيف داشتند. بين جنس، سن، سطح تحصيلات، سابقه اهداي خون و فشار خون سيستوليك رابطه معني‌داري وجود داشت( p<0.05). بين فشار خون دياستوليك بالا و سن و سطح تحصيلات رابطه معني‌داري وجود داشت( p<0.05). بين فشار خون دياستوليك بالا و وضعيت اهداي خون و جنس رابطه معني‌داري وجود نداشت. نتيجه گيري نتايج به دست آمده شيوع پاييني از فشار خون را در داوطلبين اهداي خون نشان مي‌دهد كه مي‌تواند ناشي از جوان و ميانسال بودن درصد بيشتري از داوطلبين اهداي خون در پايگاه سنندج باشد. هم چنين با اعمال دقت بيشتر در كنترل فشار خون اهداكنندگان خصوصاًَ اهداكنندگان داراي فشار خون خفيف مي‌توان از معافيت اين دسته از اهداكنندگان جلوگيري به عمل آورد.

Background and Objectives High blood pressure is one of the causes of blood donor rejection; therefore, detection and treatment of the mild hypertension in donors have an important role in increasing the health level of blood donors and decreasing their hypertension-attributed mortality and morbidity rate and finally in preventing their rejection from blood donation. Materials and Methods It is a cross-sectional descriptive study conducted on 1854 donors of Kurdistan Blood Transfusion Center during a 6-month period. Blood pressure of donors is controlled by the physician two times with a 15-minute interval. Demographic data were collected through questionnaire and were analyzed by SPSS and Chi-square test. Results 80.9% and 19.1% of the donor population were male and female respectively. Age average was 35.53 ± 11.19 years. Averages of systolic and diastolic blood pressures were 123.02 ± 13.23 mmHg and 77.35 ± 8.88 mmHg respectively. Isolated systolic hypertension was detected in 7.5% and isolated diastolic hypertension in 4.5% of blood donors. 3.4% had mild systolic and diastoic hypertension. There was a significant correlation between sex, age, education status, blood donation and systolic hypertension (p<0.05) and also between age, education status and diastolic hypertension (p<0.005) but there was no correlation between donation, sex and diastolic hypertension. Conclusions There was a low prevalence rate of hypertension in blood donors; it can be attributed to blood donor population being young and middle aged, good attention in donor selection, and careful physical examination.