روش هاي ارزيابي كيفيت اسپرم ماهيان

Methods of sperm quality assessment in fish

با گسترش فعاليت­هاي آبزي­ پروري، توجه به كيفيت سلو ل­ هاي جنسي مولدين روز به­ روز افزايش يافته است. لقاح سلول­هاي جنسي ماده با اسپرم مناسب، منجر به بالارفتن بازده تكثير در تمام مراحل (درصد لقاح، تفريخ، بقا و رشد) مي ­شود. كيفيت سلول­هاي جنسي دخيل در تكثير ماهيان به عوامل زيادي بستگي داشته و تاثير هر يك از اين عوامل مي­ تواند در گونه مورد نظر بسيار متغير باشد. لذا تعاريف مختلفي از واژه "كيفيت" در منابع به چشم مي­خورد. از طرفي، روش ­هاي ارزيابي كيفيت با توجه به پيشرفت­ هاي علمي و ابزاري، خود مرتباً دچار تحول شده و از ديدگاه­ هاي مختلفي بدان پرداخته شده­ است. بررسي اسپرماتوزوآ، به­ دليل خصوصيات منحصر به­ فرد سلولي و دسترسي آسان­تر نسبت به تخمك، توسط محققين مختلفي صورت گرفته و نقطه نظرات مربوط به شاخص ­هاي ارزيابي كيفيت آن در حال گسترش است. در اين مقاله ضمن مروري مختصر بر مهم­ترين خصوصيات سلولي و مورفولوژيك اسپرماتوزوآ در ماهيان، مهم­ترين شاخص­ هاي ارزيابي و عواملي كه بر آن­ها تاثير مي­ گذارند نيز مورد بحث قرار گرفته است. گرچه محققين بسياري در مورد هر يك از اين شاخص ­ها و بهبود كيفيت آن­ها مطالعات ارزشمندي ارائه داده ­اند، معهذا آزمايشات بررسي تحرك اسپرم و انجام لقاح، هنوز به ­عنوان قابل­ قبول­ ترين، عملي­ ترين و ساده­ ترين روش­هاي ارزيابي­ متداول و پيشرفته كيفيت اسپرماتوزوآ در ماهيان مورد استفاده قرار مي­ گيرند.

Through expanding of aquaculture activities, considering of male gamete quality has been increased. Egg fertilization with better quality sperm samples might increase fertilization outputs among all criteria (Fertilization and hatching rates, survival and growth). The quality of gametes involving fertilization relies on extensive factors which could have specific and different effects among species. So, there are many definitions for sperm quality. According to the scientific and technological improvements, the methods for sperm quality assessment have been continuously renewed and assessed through new vision. Study of spermatozoa, is easier than the eggs because of their specific characteristics and ease of sampling and the views of its quality assessment have been developed. In current article, after mentioning to most important fish spermatozoa cellular and morphometric characteristics, the most valuable quality indices and some factors affect them, have been discussed. Respecting to all studies on these indices and quality improvements of each techniques, spermatozoa motility and fertilization indices, still have been recognized as the indices and most reliable and practical indicators for routine sperm quality assessment in fish.