پهنه بندي مناطق مناسب جهت احداث كارگاه‌هاي پرورش ماهيان سردآبي با استفاده از تلفيق روش GIS/AHP (مطالعه‌ي موردي: رودخانه چلوند- استان گيلان)

Combining GIS/AHP for sustainable development zones of cold water Fish aquaculture: A case study from Chalevand’s River-Guilan province

در دهه ­هاي اخير سرمايه­ گذاري در بخش تكثير و پرورش ماهيان سردآبي رشد روزافزوني در كشور داشته است. يكي از مهم ترين دغدغه ­ها در مديريت شيلاتي، يافتن مناطق و پهنه هاي مناسب به منظور سرمايه ­گذاري در بخش آبزي­ پروري با رويكرد توسعه پايدار است. اين پژوهش با هدف پهنه ­بندي مناطق مناسب جهت احداث كارگاه­ هاي پرورش ماهيان سردآبي در رودخانه چلوند با استفاده از تلفيق روش تحليل فرآيند سلسله مراتبي و سامانه اطلاعات جغرافيايي صورت گرفته است. در ابن مطالعه شاخص ­ها و ضوابط انتخاب مناطق مناسب پرورش ماهيان سردآبي شامل شاخص هاي زيستي، اقتصادي - اجتماعي و بوم شناختي شناسايي گرديدند. استانداردهاي مختلف براي شاخص ­ها با استفاده از منابع موجود و نظرات خبرگان شيلاتي تعيين گرديد. سپس شاخص­ها در قالب تهيه پرسشنامه و توزيع در بين 36 نفر از كارشناسان و خبرگان شيلاتي بر اساس فرآيند تحليل سلسله مراتبي و مقايسه زوجي مورد ارزيابي و وزن­ دهي قرار گرفتند. سپس با استفاده از استاندارد نمودن نقشه­ ها با كمك معيارهاي محدوديت و همچنين روش همپوشاني لايه­ هاي مختلف وزن داده شده در محيط نرم افزار 9.3ARCGIS، پهنه هاي مناسب براي احداث كارگاه­هاي پرورش ماهيان سردآبي در منطقه مطالعاتي مشخص گرديدند. بر اساس نتايج به­دست آمده بيشترين وزن به شاخص­ هاي كيفيت آب، ايمني فعاليت و هيدرولوژي منطقه به ترتيب با 0/135 ، 0/125 و 0/123 اختصاص يافت. با توجه به محدوده مطالعاتي47 % از اراضي حاشيه رودخانه چلوند در استان گيلان به عنوان پهنه­ هاي مناسب احداث كارگاه­هاي پرورش ماهيان سردآبي تعيين گرديد كه قابليت برنامه ­ريزي براي توسعه آبزي­ پروري در اين بخش را دارد.

In recent decades, the reproduction and production of Coldwater fish investment has been increasing in Iran. One of the most important concerns in the fisheries management is the determining of suitable areas for sustainable development. The aim of this study was about the zoning suitable areas for construction Coldwater fish sites in Chelevand’s River by using a combination of hierarchical process analysis and geographic information system. In this study, the main criteria for Coldwater fish’s suitable areas including biological, socioeconomic and ecological criteria’s identified and used available resources and fisheries experts for criteria’s standards. Then criteria’s evaluated and weighed by fisheries experts in 36 questionnaires. Then questionnaires analyzed by AHP method and paired comparison and also, criteria’s weighted, standardization of maps and overlapped in the ARCGIS 9.3 software. The results showed that water quality, Safe activity and hydrology with 0.135, 0.125 and 0.123, respectively were the most important criteria’s. The study identified 47% of Choland River Marginal lands in Guilan province is the most suitable for construction Coldwater fish sites, which has the potential for planning for aquaculture development in this area.