توزيع عناصر كمياب و خاكي نادر در ميان فازهاي دگرگوني و كلينوپيروكسن‌هاي باقيمانده در اپيدوت- آمفيبوليت‌هاي شمال اروميه- شمال‌غرب ايران

Distribution of trace and rare earth elements among metamorphic phases and relict clinopyroxenes in epidote- amphibolites from the North of Urmia, NW Iran

مقدار عناصر خاكي نادر و كمياب موجود در كاني‌هاي آمفيبول، پلاژيوكلاز، كاني‌هاي گروه اپيدوت (زوئيزيت و كلينوزوئيزيت) و كلينوپيروكسن‌هاي باقيمانده از سنگ اوليه در اپيدوت- آمفيبوليت‌هاي شمال اروميه به صورت برجا به روش طيف­سنجي جرمي پلاسماي جفت شده القايي ليزري (LA-ICP-MS) جهت بررسي توزيع عناصر كمياب در كاني­هاي سنگ­هاي دگرگوني و كلينوپيروكسن­هاي باقيمانده از سنگ اوليه، تعيين شدند. در اين سنگ‌ها عناصر سازگار (Sc، V، Ni و Cr)، عناصر با شدت ميدان بالا يا HFSE (Ti، Ta، Hf و Nb) و عناصر خاكي نادر متوسط (MREE) در آمفيبول، عناصر خاكي نادر سبك (LREE) و عناصر سنگ دوست بزرگ يون (LILE) در پلاژيوكلاز و عناصر خاكي نادر سنگين (HREE) به همراه Eu در كاني‌هاي گروه اپيدوت تمركز يافته‌اند. روند مشاهده شده براي عناصر خاكي نادر در كاني‌هاي گروه اپيدوت برخلاف روند معمول در اين كاني‌ها در ديگر نقاط جهان است. بررسي زمين­شيمي عناصر كمياب و خاكي نادر در اين كاني‌ها نشانگر غني‌شدگي HREE و MREE در مقايسه با LREE در ساختار اين كاني‌هاست. مقايسه فراواني عناصر خاكي نادر و كمياب بين آمفيبول و كلينوپيروكسن‌هاي باقيمانده از سنگ اوليه بيانگر تشابه نسبي اين عناصر براي اين كاني‌هاست. اين امر به احتمال زياد بيانگر به ارث رسيدن ويژگي­هاي زمين­شيميايي آمفيبول از كلينوپيروكسن‌هاي اوليه است.

Rare earth and trace element concentrations of mineral assemblages including amphibole, plagioclase, epidote group minerals (zoisite and clinozoisite) and relict clinopyroxenes from parental rock of epidote amphibolite from north of Urumia were obtained in situ by LA-ICP-MS analysis. The obtained data were used to study distribution of trace elements among metamorphic phases and relict clinopyroxenes from parental rock. In the studied rocks, compatible elements (Sc, V, Ni and Cr), HSFE (Ti, Ta, Hf and Nb) and MREE were concentrated in amphibole, LREE and LILE were collected into plagioclase and epidote group minerals were gathered HREE accompanied with Eu. The observed REE trends in epidote group minerals in north of the Urmia epidote- amphibolites are unlike to common reported trends for this mineral group in the other parts of the world. Rare earth element geochemistry of the epidote group minerals from the north of Urmia indicates enrichment of HREE and MREE relative to LREE. Relative similarities for rare earth and trace element concentrations of amphibole and relict clinopyroxenes from parental rock indicates that the geochemical features of amphibole were inherited probably from primary clinopyroxenes.