كاني‌شناسي و ريزساختار چندريخت‌هاي سرپانتين در توالي گوشته‌اي مجموعه افيوليتي صحنه (شرق كرمانشاه)

Mineralogy and microstructures of serpentine polymorphs in the mantle sequence of Sahneh ophiolitic complex (East Kermanshah)

سه چندريخت سرپانتين (ليزارديت، كريزوتيل و آنتي‌گوريت) در سرپانتينيت‌هاي آميزه‌ي افيوليتي جنوب صحنه وجود دارد. ليزارديت با ساختار ورقه‌اي در زمينه‌ي پريدوتيت‌ها ديده مي‌شود، در حالي كه آنتي‌گوريت به‌صورت تيغه‌اي روي ليزارديت رشد يافته و گسترش كريزوتيل به‌صورت رشته‌هاي شفاف و طلايي، فقط محدود به شكاف‌هاي ريز است. سنگ‌هاي پريدوتيتي اين منطقه براساس درجه سرپانتينيتي‌شدن، به سه گروه تقسيم‌ شده‌اند: پريدوتيت‌هاي نسبتاً (كمتر از 50 درصد) سرپانتينيتي‌شده، پريدوتيت‌هاي كه دستخوش 50 تا 90 درصد فرآيند سرپانتينيتي‌شدن شده‌اند و پريدوتيت‌هاي كاملاً (بيش از 90 درصد) سرپانتينيتي‌شده. براساس شواهد بافتي و روابط جانشيني، رويداد سرپانتينيتي شدن طي شش مرحله صورت گرفته است. فرايند سرپانتينيتي شدن با پيدايش ليزارديت از دگرساني كف اقيانوس شروع شده و در مرحله جايگزيني توده افيوليتي با تبلور آنتي‌گوريت ادامه داشته است. بر اساس روابط زماني، ويژگي­هاي ظاهري و نوع كاني پركننده، در پريدوتيت‌هاي سرپانتينيتي صحنه چهار نسل رگه (V1-V4) شناسايي شده‌اند. رگه‌هاي V1 قديمي‌ترين و رگه‌هاي نسل V4 جوان‌ترين هستند. تركيب شيميايي سرپانتين‌هاي مورد بررسي بر ضلع MgO-SiO2 و بين فورستريت و انستاتيت در گستره سرپانتين‌ قرار مي‌گيرند.

There are three serpentine polymorphs (Lizardite, Chrysotile and Antigorite) in the serpentinites of ophiolitic mélange of south Sahneh. Lizardite is observed as flake structure in the matrix of peridotites while antigorite is overgrown on lizardite and chrisotile development is just restricted to the micro fractures as a development is restricted to the micro fractures as golden and transparent string. On the basis of serpentinization grade, peridotitic rocks of this area have been divided into three groups. Peridotites that are relatively serpentinized (extreme 50%), peridotites that have been experienced serpentinization between 50 to 90% and peridotites that entirely serpentinized (more than 90 %). According to the textural evidences and substitutional relations, serpentinization episode has taken place during 6 stages. Serpentinization has begun from ocean floor alteration with lizardite occurrence and has continued in the emplacement stage of ophiolite stack as antigorite crystallization. Based on temporal relations, apparent characteristics and the sort of filling minerals, 4 generations of veins have been recognized in the Sahneh serpentinized peridotites. V1 is the oldest and V4 is the youngest vein generation. The chemical composition of investigated serpentines is plotted in the serpentine particular field, upon the tie line of MgO-SiO2 and between forstrite and enstatite.