عنوان مقاله :
بررسيهاي سنگنگاري و پتروژنز ماگماتيسم آداكيتي گاودل (شيورداغ) در پهنه قره‌داغ (ارسباران)- ارمنستان جنوبي (شمال‌باختري ايران
عنوان به زبان ديگر :
Petrographic and petrogenetic studies of adakitic magmatism of Gavdel (Shivar Dagh) in Garehdagh-South Arminian Zone (Northwest of Iran) (Irankuh Pb-Zn deposit, Southwest of Isfahan)
پديد آورندگان :
احمد جهانگيري، دانشگاه تبريز - گروه علوم‌زمين , محمودي نيا، حسين دانشگاه تبريز - گروه علوم‌زمين
كليدواژه :
گرانوديوريت , مونزونيت , آداكيت , آداكيت‌هاي HSA , گسيختگي صفحۀ فرورو , گاودل , ايران
چكيده فارسي :
توده نفوذي گاودل در شمال‌باختري ايران و شمال‌خاوري پهنه اروميه-دختر، در بخشي از پهنه قره‌داغ (ارسباران)- ارمنستان جنوبي جاي دارد. تركيب توده نفوذي اين منطقه بيشتر گرانوديوريت، مونزونيت و مونزوديوريت، همراه با دايك گرانوديوريتي است. نمونههاي بررسي‌شده بيشتر داراي بافت گرانولار با كانيهاي اصلي پلاژيوكلاز، آلكالي‌فلدسپار، آمفيبول ± كوارتز ± كلينوپيروكسن هستند. از ديدگاه زمينشيميايي، اين توده داراي SiO2 در گسترۀ 1/59-8/67 درصد وزني، Al2O3 برابر با 09/14-3/18 درصد وزني، Sr بالا (115- 18/507 ppm)، نسبت‌هاي بالاي Sr/Y (92/32 - 48/83) و La/Yb (64/14 – 47/87) و مقدارهاي كم Y (ppm 05/12 – 3/16) است كه نشان‌دهنده ويژگي‌هاي آداكيتي اين توده‌هاي نفوذي هستند. الگوي جدايش‌يافته REE، فراواني كم HREE و Y چه‌بسا در پي دارابودن گارنت يا آمفيبول در پسماندۀ جامد اين ماگماي آداكيتي روي داده است. مقدارهاي بالاي Sr، بهنجاري منفي عناصري مانند Ti، Ta و Nb مي‌تواند نشان‌دهنده نبود پلاژيوكلاز و بودن اكسيدهاي آهن و تيتانيم در تفالۀ بجاماندة ذوب و يا پيامد جدايش فازهاي بلورين مانند تيتانومگنتيت و آمفيبول (برپايه شواهد كانيشناسي) باشد. ماگماتيسم آداكيتي در اين منطقه و شمال‌باختري ايران در پي فرايندهاي گسيختگي صفحۀ اقيانوسي فرورو و ذوب‌بخشي اين صفحه همراه با رسوب‌هاي روي آن و آغشتگي ماگما با مواد پوسته‌اي هنگام بالاآمدن ماگما روي داده است.
چكيده لاتين :
Gavdel intrusive body, situated in NW Iran and NE of Uromieh-Dokhtar zone, is a part of Garehdagh, South-Arminian Zone (Arasbaran). The major outcrops of intrusive include of granodiorite, monzonite accompanied with granodioritic dyke. The studied samples display granular texture with essential minerals of, plagioclase, K-feldspar, amphibole ± quartz ± clinopyroxene. Geochemically, the studied rocks characterized by SiO2 in the range of (59.1-67.8%), Al2O3 (14.09-18.3%), high Sr (507.18-1150 ppm) content , high ratios of Sr/Y (32.93-83.54), La/Yb and low Y (12.05-16.13) contents, which can indicate the adakitic characters of studied rocks. These features of Gavdel intrusive display geochemical similarity with high SiO2 adakites (HAS) that comprise enriched LREE, LILE and depleted HFS elements such as Ta, Nb, and Ti. The fractionated REE pattern and low HREE and Y amount can be related to the occurrence of garnet or amphibole in residual source of adakitic magmas. High content of Sr and depletion of Ta, Nb and Ti can be ascribed either to the absence of plagioclase and the presence of Fe-Ti oxides in melt residue or fractionation of titanomagnetite and amphibole minerals with respect to petrograhic indications. Subducted slab breaking off followed by its partial melting and the overlying sediments accompanied by crustal assimilation through magma rising generated the magma in the studied area and the NW of Iran.
