كانيشناسي و خاستگاه اسكارن آهن جوينان (پهنه‌ ماگمايي اروميه- دختر، شمال اصفهان)

Mineralogy and Genesis of Joveinan Iron Skarn (Cenozoic Magmatic Arc, North of Isfahan)

مرمرها و اسكارن‌هاي جوينان در 5 كيلومتري شمال‌خاوري قهرود، 140 كيلومتري شمال‌باختري اصفهان و بخش مركزي پهنه ماگمايي اروميه- دختر رخنمون دارند. جايگيري پيكره گرانيتوييدي قهرود درون سنگهاي كربناته كرتاسه، دگرگوني همبري و هميافتي كانيايي ولاستونيت، كلينوپيروكسن، گارنت، اكتينوليت، اپيدوت، كلريت، كلسيت، كوارتز، مگنتيت و سولفيدهاي فلزي (آهن- مس) را در پي داشته است. بررسي‌هاي كانيشناسي و روابط پاراژنتيك كانيها، نشان‌دهنده چندزادي‌بودن و پيدايش اسكارن جوينان در پي دو گامة اصليِ دگرگوني و دگرنهادي (پيشرونده و پسرونده) است. در گامة دگرگوني كه بي‌درنگ پس از جايگيري ماگماي گرانيتوييدي درون سنگهاي كربناته ناخالص آغاز شده، مرمرهاي جوينان پديد آمده‌اند. دگرنهادي پيشرونده با پيدايش كالك‌سيليكاتهاي بي‌آبِ ولاستونيت، پيروكسن ديوپسيد-هدنبرژيتي و گارنت گروسولار- آندراديتيدر مرمرها رخ داده است. گامة دگرنهادي پسرونده، با دگرساني كانيهاي كالك‌سيليكاته نخستينِ اسكارن (كلينوپيروكسن- گارنت) و پيدايش اپيدوت، اكتينوليت و كلريت شناخته مي‌شود. دارابودن ولاستونيت، پيروكسن و گارنت نشان‌دهنده پيدايش كاني‌هاي همايندِ اسكارن پيشرونده در گستره دمايي فراتر از 550 درجه سانتيگراد و فشار بخشي كمِ CO2 است. اسكارن جوينان، يك اسكارن آهن كلسيك است كه در ژرفاي كم و با سيال‌هاي آبگون اكسايشي وابسته به پيكره نفوذي پديد آمده است و پيدايش آن در چندين گامه‌ روي داده است

Joveinan marbles and skarns are located 5 km NE of Ghohrood and 140 km NW of Isfahan in the *central part of Urumieh- Dokhtar magmatic arc. Intrusion of Ghohrood granitoid into the Cretaceous carbonate rocks caused the contact metamorphism and formation of skarn mineral paragenesis wollastonite, clinopyroxene, garnet, actinolite, epidote, chlorite, calcite, quartz, magnetite and sulfides (iron and copper). Mineralogical studies and paragenetic mineral relations confirm that the Joveinan skarn is polygenetic in origin and evolved in two major stages, metamorphism and metasomatism (progressive and retrogressive). In metamorphism stage that occurred immediately after the granitoid magma emplacement within carbonate rocks, Joveinan marbles were formed. Metasomatic stage occurred with generation of anhydrous calc-silicates minerals such as wollastonite, diopsidic-hedenbergitic pyroxene and ugrandite garnets. The main stage of retrograde metasomatic, alteration of primary calc-silicate minerals of skarn (pyroxene-garnet), caused the formation of epidote, actinolite and chlorite. The association of wollastonite, magnetite and andradite represents that skarn crystallized in over 550 ° C temperature range and low partial pressure of CO2. Joveinan skarn is a calcic skarn that has been formed at shallow depth by oxidative hydrothermal fluids and evolved in different stages.