عنوان مقاله :
سنگشناسي، زمين شيمي و دگرگوني تدفيني توف‌هاي سبز سازند كرج در منطقه حصاربن (جنوب‌باختري فيروزكوه
عنوان به زبان ديگر :
Mineralogy, geochemistry and low grade metamorphism of green tuffs of Karaj formation in Hesarbon area (south west Firoozkooh)
پديد آورندگان :
بهرامي، شيوا دانشگاه تهران - دانشكده زمينشناسي , طوطي، فرامرز دانشگاه تهران - دانشكده زمينشناسي , برقي، محمدعلي دانشگاه تهران - دانشكده زمينشناسي , پورمقدم، مجيد دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران - گروه مهندسي معدن
كليدواژه :
توف‌هاي سبز سازند كرج , كالكوآلكالن , فرورانش , دگرگوني تدفيني , سيالات هيدروترمال , فيروزكوه
چكيده فارسي :
در منطقه حصاربن (جنوب‌باختري فيروزكوه، پهنه خاوريِ البرز مركزي)، توف‌هاي سبز سازند كرج با سن ائوسن مياني، توالي ستبري از ليتيك‌توف، كريستال‌توف، ويتريك‌توف و توف آهكي را در برگرفته‌اند. بررسي‌هاي ميكروسكوپي و پراش پرتوي ايكس (XRD) نشان مي‌دهند كه كانيهاي اصلي در اين توف‌ها، پلاژيوكلاز (آلبيت و اليگوكلاز)، آلكالي‌فلدسپار (سانيدين)، كوارتز، كريستوباليت، بيوتيت و هورنبلند هستند. از كانيهاي ثانويه اين توف‌ها مي‌توان آنالسيم، كلريت، پرهنيت و كانيهاي رسي را نام برد. مجموعه‌هاي ساختاري منطقه (چين‌ها و گسل‌ها) تأثيرگذاري در منطقه و برشي‌شدن اين توف‌ها و نيز پيدايش شكستگي، و زئوليت‌زايي در آنها را در پي داشته‌اند. كانيهاي پديدآمده در شكستگي‌ها و حفره‌هاي اين توف‌ها، زئوليت‌هاي گروه هيولندايت، كلينوپتيلوليت، گروه ناتروليت، كلسيت و كوارتز ثانويه هستند. برپايه داده‌هاي زمينشيميايي، تركيب نخستين اين توف‌ها، داسيتي و ريوداسيتي با سرشت كالك‌آلكالن بوده است. آنومالي منفي Eu، Nb، Ti و P و تهي‌شدگي از HFSE در نمودارهاي بهنجارشده در برابر تركيب كندريت و گوشته اوليه و همچنين، جايگاه تركيبي نمونهها در نمودارهاي گوناگون شناسايي جايگاه زمين‌ساختي نشان‌دهندة پيدايش سنگهاي منطقه حصاربن در پهنه وابسته به فرورانش در حاشية فعال قاره‌اي است. برپايه مجموعه كانيشناسيِ توف‌هاي منطقه حصاربن، به‌ويژه در بخش‌هاي قاعده‌اي، اين سنگها دچار درجه‌هايي از دگرگوني تدفيني، در بازة دمايي 200-300 درجه سانتيگراد و فشار دست‌كم 1 كيلوبار، نيز شده‌اند. اين بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه سيال‌هاي گرمابي با درجه pH خنثي تا اسيدي، كانيهاي زئوليتي را در شكستگي‌ها و حفره‌هاي توف‌هاي اين منطقه نهشته كردهاند.
چكيده لاتين :
Green tuffs of middle Eocene age in Hesarbon area, south west of Firoozkuh (East of Central Alborz) consist of a thick sequence of lithic-, crystal-,vitric-and calcareous-tuffs. Microscopic and x-ray diffraction studies show plagioclase (albite and oligoclase), alkali feldspar (sanidine), quartz, cristobalite, biotite and hornblende are the major minerals in the rocks studied. Secondary minerals such as analcime, chlorite, prehnite and clay minerals are mainly present in the groundmass of the rocks. Extensive tectonic activities have created a variety of structural features including numerous folds and faults and therefore, have caused the green tuffs to be crushed and converted to breccia tuffs in many parts. Veins and cavities are filled by considerable amounts of zeolitic minerals including heulandite group, clinoptilolite and natrolite along with calcite and secondary quartz. Based on geochemical data, they lie on the dacite and rhyodacite field showing a calc-alkaline nature in the corresponding diagrams. According to the chondrite and primitive mantle normalized diagrams of trace elements, negative anomalies of Eu, Nb, Ti, P and depletion of HFSE together with their position in the petrogenesis discrimination diagrams, it is most likely that these rocks are formed in the active continental margin of a subduction zone. The existence of analcime and prehnite in the groundmass demonstrate that these rocks have undergone some degrees of low-grade metamorphism due to the overburden of the layers in the temperature range 200-300 °C. The present study shows that zeolite minerals filling the fractures and cavities of tuffs are precipitated by hydrothermal fluids with a neutral pH to acidic
