عنوان مقاله :
سنگ‌شناسي، زمين‌شيمي و خاستگاه زمين‌ساختي سنگ‌هاي آلكالن در منطقه جلالآباد زرند (استان كرمان): نشانه‌هايي از كافت‌زايي پالئوتتيس در ايران مركزي
عنوان به زبان ديگر :
Petrology, geochemistry and tectonic setting of alkaline mafic rocks in the Jalal Abad area in the NW of Zarand (Kerman Province): Evidence for Paleo-Tethys rifting in the Central Iran
پديد آورندگان :
وصالي، يوسف دانشگاه تهران - دانشكده زمين‌شناسي , اسماعيلي، داريوش دانشگاه تهران - دانشكده زمين‌شناسي , سپيدبر، فاطمه دانشگاه تهران - دانشكده زمين‌شناسي , شيبي، مريم دانشگاه صنعتي شاهرود - دانشكده زمين‌شناسي , نيرومند، شجاالدين دانشگاه تهران - دانشكده زمين‌شناسي
كليدواژه :
گابرو , ديوريت , بازالتهاي جزاير اقيانوسي , ريفت , منطقه جلالآباد , زرند , ايران مركزي
چكيده فارسي :
منطقه جلالآباد در شمال‌باختري شهر زرند در استان كرمان جاي دارد. اين منطقه بخشي از جنوب‌خاوري بلوك پشت‌بادام است و با دارا‌بودن كانسار مهم آهن، از بخش‌هاي مهم در كمربند سنگ آهن ايران مركزي به‌شمار مي‌رود. در سراسر اين منطقه، توده‌هاي آذرين دروني فراوان مافيك، با تركيب ديوريت-گابرو و هم‌ارز‌هاي بيروني آنها، شامل دايك‌هاي بازالتي، درون سنگ‌هاي آتشفشاني-رسوبيِ سري‌هاي ريزو تزريق شده‌اند و رويداد دگرگوني همبري در اين سنگ‌ها را در پي داشته‌اند. برپايه بررسي‌هاي سنگ‌نگاري و زمين‌شيميايي و از ديدگاه تركيبي، اين سنگ‌ها دربردارندة سه دسته سنگيِ گابرو، ديوريت و بازالت هستند. بررسي‌هاي زمين‌شيميايي نشان مي‌دهند ماگماي سازنده سنگ‌هاي بررسي‌شده آلكالن سديك بوده است. برپايه ويژگي‌هاي زمين‌شيميايي (مانند: غني‌شدگي از عنصرهاي بزرگ‌يون و عنصرهاي خاكي نادر سبك، همراه با تهي‌شدگي در عنصرهاي خاكي نادر سنگين)، اين سنگ‌ها در نمودارهاي بهنجارشده در برابر تركيب گوشته نرمال و بازالت جزيره‌هاي اقيانوسي، همانند مجموعه بازالتهاي آلكالن پهنه‌هاي درون‌صفحه‌اي يا OIB هاي امروزي و بازالتهاي آلكالن هاوايي هستند. كاربرد نمودارهاي گوناگون براي شناسايي خاستگاه زمين‌ساختي نشان‌دهندة پيدايش اين سنگ‌ها در پي خيزش و ذوب‌بخشي پلوم گوشته‌اي در محدوده گارنت لرزوليت و در پهنه كافت درون‌صفحه‌اي، هنگام بازشدگي پالئوتتيس در اردوويسين تا سيلورين است.
چكيده لاتين :
The Jalal Abad region lies within the southern sector of Posht Badam block near to Jalal Abad, Najaf Abad iron deposits. In this region, several mafic intrusions and associated dyke and sills were intruded within the volcano-sedimentary unit of Rizu series and magnetite veins producing a narrow contact metamorphic aureole and overlain by Desu Series dolomites. These intrusion massives include irregular coarse- grained gabbro- diorites stocks and several NW-SE-trending basaltic dykes and sills. Petrographical and geochemical studies on the Jalal Abad mafic units reveal that they are alkaline in nature and based on the tectonic discrimination diagrams are grouped in alkaline basalts field of the intra-continental rift setting. They display LREE enrichment and HREE depletion, and significant enrichment in LILE in comparison to HFSE and HREE. Compositionally, they resemble modern OIB and the Hawaiian alkaline basalts. Magmas of these OIB-type and alkaline rock associations formed from partial melting of garnet- lherzolite facieses in the plume source, during the rift-drift and seafloor spreading evolution of the Proto-Tethys oceanic lithosphere during the Ordovician through Silurian periods.
