عنوان مقاله :
نقش آلايش پوسته‌اي و جدايش بلوري در پيدايش سنگ‌هاي آتشفشاني ائوسن منطقه جيرنده (شمال‌باختري قزوين)
عنوان به زبان ديگر :
The role of crustal contamination and differentiation in the formation of the Eocene volcanic rocks in Jirande area (Northwest of Qazvin)
پديد آورندگان :
تيموري، سميه دانشگاه پيام‌نور - گروه زمين‌شناسي , قاسمي، حبيب الله دانشگاه صنعتي شاهرود - گروه زمين‌شناسي , آسيابانها، عباس دانشگاه امام خميني - گروه زمين‌شناسي
كليدواژه :
آلايش پوسته اي , تفريق ماگمايي , سنگ هاي آتشفشاني ائوسن , جيرنده , شمال‌غرب قزوين
چكيده فارسي :
سنگ‌هاي آتشفشاني ائوسن در منطقه جيرنده دربردارندة بازالت، آندزيت، تراكيت و تراكي‌آندزيت هستند و گستره‌اي از سنگ‌هاي بازيك تا حد واسط را در برمي‌گيرند. پلاژيوكلاز كاني اصلي سنگ‌هاي آذرين بوده و فراوان‌ترين كاني سازندة سنگ‌هاي منطقه است. پس از آن در سنگ‌هاي بازالتي، كلينوپيروكسن و اليوين و به‌سوي سنگ‌هاي اسيدي‌تر، آمفيبول فراوان‌ترين كاني سازنده اين سنگ‌ها هستند. در بررسي‌هاي سنگ‌نگاري، بافت‌هايي مانند گلومروپورفيري، غربالي، خليج‌خوردگي و اسكلتي و همچنين، مرز‌هاي واكنشي، نقش آلايش پوسته‌اي و جدايش بلوري ماگمايي را در تحول اين سنگ‌ها آشكار مي‌كنند. همچنين، نمودارهاي تغيير عنصرهاي كمياب، عنكبوتي همراه با الگو‌سازي AFC و نمودارهاي رسم‌شده در برابر نسبت عنصرهاي كمياب، همگي نشان‌دهندة نقش آلايش پوسته‌اي و جدايش بلوري ماگمايي در پيدايش سنگ‌هاي منطقه هستند. ماگماي سازنده اين سنگ‌ها، تركيبي همانند مذاب‌هاي جداشده از گوشته غني‌شده دارد و پيامد ذوب‌بخشي نزديك به 10 تا 20 درصدي از خاستگاهي گارنت- اسپينل لرزوليتي، در ژرفاي 90 تا 110 كيلومتري، بوده است.
كليدواژه‌ها
آلايش پوسته اي؛ تفريق ماگمايي؛ سنگ هاي آتشفشاني ائوسن؛ جيرنده؛ شمال‌غرب قزوينسنگ‌هاي آتشفشاني ائوسن در منطقه جيرنده دربردارندة بازالت، آندزيت، تراكيت و تراكي‌آندزيت هستند و گستره‌اي از سنگ‌هاي بازيك تا حد واسط را در برمي‌گيرند. پلاژيوكلاز كاني اصلي سنگ‌هاي آذرين بوده و فراوان‌ترين كاني سازندة سنگ‌هاي منطقه است. پس از آن در سنگ‌هاي بازالتي، كلينوپيروكسن و اليوين و به‌سوي سنگ‌هاي اسيدي‌تر، آمفيبول فراوان‌ترين كاني سازنده اين سنگ‌ها هستند. در بررسي‌هاي سنگ‌نگاري، بافت‌هايي مانند گلومروپورفيري، غربالي، خليج‌خوردگي و اسكلتي و همچنين، مرز‌هاي واكنشي، نقش آلايش پوسته‌اي و جدايش بلوري ماگمايي را در تحول اين سنگ‌ها آشكار مي‌كنند. همچنين، نمودارهاي تغيير عنصرهاي كمياب، عنكبوتي همراه با الگو‌سازي AFC و نمودارهاي رسم‌شده در برابر نسبت عنصرهاي كمياب، همگي نشان‌دهندة نقش آلايش پوسته‌اي و جدايش بلوري ماگمايي در پيدايش سنگ‌هاي منطقه هستند. ماگماي سازنده اين سنگ‌ها، تركيبي همانند مذاب‌هاي جداشده از گوشته غني‌شده دارد و پيامد ذوب‌بخشي نزديك به 10 تا 20 درصدي از خاستگاهي گارنت- اسپينل لرزوليتي، در ژرفاي 90 تا 110 كيلومتري، بوده است.
چكيده لاتين :
The Eocene volcanic rocks in Jirande area are dominated by basalt, andesite, trachyt and trachyandesite, which range from basic to intermediate rocks. Plagioclase as major mineral in igneous rocks makes up the largest percentage mineral in these rocks. Clinopyroxene and olivine in basaltic rocks and amphibole in acidic rocks are the prevalent minerals. In petrological studies, the existence of glomeroporphyry, sieve, corrosion gulf, skeletal, and also reaction rims confirm the role of crustal contamination and fractional crystallization in the evolution of the study rocks. Also, variation diagrams of trace elements, spider diagrams together with AFC modeling and ratio-ratio diagrams of trace elements, highlights the role of crustal contamination and magmatic fractionation in the genesis of the rocks studied. The parent magma of these rocks, have a composition like as the melts derived from enriched mantle, and plots in the field of 10-20 percent partial melting of a garnet-spinel lherzolitic source in the depth of 90 to 110 km.
