مراحل تغيير و ميزان پيش بيني كنندگي سازه خودكارآمدي در انجام رفتار خودآزمايي پستان در زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر تهران سال 1390

Stages of Change and Predicting of Self Efficacy Construct in Breast Self Examination Behavior among Women Attending at Tehran Health Centers, Iran, 2011

مقدمه: سرطان پستان، يكي از شايع‌ترين سرطان‌ها در زنان به شمار مي‌رود و تشخيص زودهنگام بيماري، نقش مهمي در پيش آگهي دارد. خودآزمايي پستان، يك روش ساده براي تشخيص زودرس است. عوامل مختلفي در انجام خودآزمايي پستان مؤثر هستند. خودكارآمدي، عامل پيش بيني كننده مهمي در تصميم گيري افراد در انجام رفتارهاي بهداشتي مي باشد. مطالعه حاضر با هدف تعيين خودكارآمدي زنان در مورد خودآزمايي پستان و ارتباط آن با سطح تغيير رفتار بر اساس الگوي بين نظريه اي انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه توصيفي تحليلي و مقطعي در سال 1390 بر روي 203 نفر از زنان متأهل مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر تهران انجام شد. اطلاعات توسط پرسشنامه محقق ساخته كه شامل سه بخش: فردي، سازه خودكارآمدي و سؤالات تعيين مراحل تغيير رفتار بود، جمع آوري ‌شد. داده‌ها پس از گردآوري با استفاده از نرم ‌افزار آماري SPSS (نسخه 16) و آزمون هاي آماري كاي دو، تي مستقل، همبستگي اسپيرمن و رگرسيون لوجستيك مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. ميزان p كمتر از 0/05 معني دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: بين سطح تحصيلات زنان و انجام خودآزمايي پستان ارتباط معني داري وجود نداشت (0/65=p)، ولي بين وضعيت شغلي افراد و مرحله تغيير رفتار خودآزمايي پستان ارتباط معناداري مشاهده شد (0/018>p)؛ به گونه اي كه احتمال انجام خودآزمايي پستان در زنان خانه دار، 2/64 برابر بيشتر از زنان شاغل بود. همچنينبين خودكارآمدي زنان مورد مطالعه و مراحل انجام خودآزمايي پستان ارتباط معني داري وجود داشت (0/001>p) و احتمال انجام خودآزمايي پستان در زناني كه خودكارآمدي بالاتري داشتند، 1/17 برابر بيشتر از ساير زنان بود. نتيجه‌گيري: با تقويت خودكارآمدي در زنان، رفتار خودآزمايي پستان در آنان افزايش مي يابد.

Introduction: Breast cancer is one of the most commonly diagnosed cancers among women. Early detection of breast cancer has an important role on prevention. Breast self-examination is a simple method for early diagnose of breast cancer. Several factors affect on breast self examination. The self efficacy is an important predictor factor to make decision for doing health behaviors. The purpose of this study was to determine the self efficacy in women about breast self-examination and its relationship with health behavior change based on transtheoretical model. Methods: This cross sectional and descriptive analytical study carried out among 203 married women who referred to health centers of Tehran, Iran in 2011. Data were collected using a research made questionnaire included demographic data, self efficacy construct and the stages of change scale. Data were analyzed using SPSS software version 16, chi-square, independent t-test, spearman correlation and logistic regression tests. P value less than 0.05 was considered significant. Results: There was no significant relationship between women’s education and doing breast self-examination (p=0.65), but the relationship between job status and the stage of breast self-examination change of was significant (p<0.018); such that the probability of doing breast self-examination was 2.64 times more in housewives than employed women. Also, there was a significant correlation between women’s self efficacy and the stages of breast self-examination (p<0.001) and the probability of doing breast self-examination was higher in women who had more self efficacy, 1.17 times more than other ones. Conclusion: The breast self examination increases in women when their self efficacy improves.