جستاري در پويايي ميان‌رشتگي در روند تكاملي سياست‌پژوهي علم، فناوري، و نوآوري

Growing Interdisciplinarity: An Overview of the Evolution of the Field of Science, Technology, and Innovation Policy Research

اين مقاله به كنكاش در نظريه‌ها و چارچوب‌هاي مفهومي در حوزه بين‌رشته‌اي سياست‌پژوهي علم، فناوري، و نوآوري مي‌پردازد تا با بررسي ميزان بين‌رشتگي، درجه توانمندي اين نظريه‌ها را در رويارويي با چالش‌هاي اصلي سياست‌گذاري بسنجد. پرسش اين مقاله اين است كه چه تغييري در طبيعت ميان‌رشتگي اين قلمرو دانشي درنتيجۀ چرخش‌هاي نظري در انگاره‌هاي مفهومي آن پديدار شده است. واحد تحليل، برنامه‌هاي پژوهشي حاكم بر حوزه مطالعاتي است كه حول محور «شكست»، تكوين يافته‌اند. ابزار سنجش ميان‌رشتگي اين قلمرو دانشي، بنيان‌هاي فلسفي اين انگاره‌هاي نظري است. مقاله حاضر با استفاده از آموزه‌هاي كلاين و ولش در بعد هستي‌شناختي و معرفت‌شناختي درمي‌يابد كه با توجه به چندرشته‌اي بودن جامعه علمي اين حوزه، اولاً سطح تحليل از خرد به سطح كلان سيستمي و اكنون به نگرش چندسطحي تحول يافته است؛ ثانياً به‌تدريج سهم نگرش‌هاي كيفي‌گرا و تفسيري علوم اجتماعي و انساني در توسعۀ نظريه و روش‌ها بيشتر شده و در پايان، صبغه انتقادي اين نگرش‌ها نسبت به صبغۀ ابزاري آن‌ها پررنگ‌تر شده است. اين سه ويژگي، نشان‌دهندۀ اين است كه انگاره‌هاي مفهومي نوين در اين رشته، قابليت اين حوزه را در رويارويي با معضلات پيچيدۀ سياست‌گذاري افزايش داده‌اند.

Here we present an overview of the theoretical evolution of the field of Science, Technology, and Innovation Policy (STIP) research and its implications on the progressive evolution from a single discipline of Neo-classical economics to an interdisciplinary research field with critical and reflective capacity. Research field can be more empowering to offer relevant policy if the integration among the involved disciplines is higher. This overview will help in determining if different paradigmatic turns this field has gone through, during the last 60 years, has prepared the field to offer more salient policy advice to the policymakers for the complex problems. The research unit is "research program" that each theoretical paradigm developed around the notion of "Failure" which justifies the public intervention in STIP space. Drawing on Klein–Welsh classification, the conceptual model was constructed on Fritsch technological instrumentalism-McCarthy's technological essentialism. The findings of this study are: First, this research field has gone through two significant paradigmatic shifts; from instrumentalism to technological essentialism of evolutionary economics and now to interactionism of multi-level perspective approach. Second, these two turns have increased the complexity of the level of analysis, the integrated disciplines and the level of integration within the field. Based on the conceptual framework, the study concludes that the field of STIP is emerging more integrated at the level of its foundations and by being more reflective and critical. It has increased its power to provide more relevant policy prescriptions for wicked problems.