اثربخشي آموزش مهارت‌هاي مقابله ديني بر هوش هيجاني همسران جانبازان شهر مشهد

The effectiveness of Religious coping Skills training on women’s emotional intelligence in Mashhad

سابقه و هدف: مقابله ديني يكي از انواع روش‌هاي مقابله با فشار رواني است كه در دهه‌هاي اخير بسيار مورد توجه روانشناسان قرار گرفته است. اين پژوهش با هدف بررسي تأثير آموزش مهارت‌هاي مقابله ديني بر خرده مقياس‌هاي مختلف هوش هيجاني در زنان صورت گرفته است. مواد و روش‌ها: پژوهش از نوع شبه آزمايشي است و جامعه آماري آن شامل 70 نفر از همسران جانبازاني بودند كه فرزندان شان، در سال تحصيلي 92-91 در مدارس ابتدايي شاهد مشهد به تحصيل اشتغال داشته‌اند. حجم نمونه از روش نمونه-گيري در دسترس انتخاب شد. ابتدا پرسشنامه هوش هيجاني "بار-آن" (Bar-On) توسط همه شركت‌كنندگان تكميل گرديد، سپس 30 نفر كه پايين‌ترين نمره را داشتند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. آن‌ها به روش تصادفي ساده به دو گروه آزمايشي و گواه تقسيم شدند. براي گروه آزمايش10 جلسه آموزش مهارت‌هاي مقابله ديني برگزار گرديد و سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با آزمون تحليل كوواريانس انجام گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه گروه آزمايش و گواه در مؤلفه‌هاي اصلي هوش هيجاني با يكديگر تفاوت دارند، به ترتيب بيشترين افزايش در مؤلفه مديريت فشار رواني با اندازه اثر0/94، انطباق پذيري با 0/91، درون فردي و بين فردي با 0/90 و خلق كلي با اندازه اثر 0/74 به دست آمده است. استنتاج: يافته‌ها نشان مي‌دهد كه مهارت‌هاي مقابله ديني مي‌تواند در ارتقاي سطح سازگاري و توانمندسازي در مقابله با مسائل مختلف در همسران جانبازان مؤثر باشد، بنابراين آموزش جهت افزايش هوش هيجاني پيشنهاد مي‌شود.

Background and Purpose: Religious coping is one of the coping methods and in recent decades, some psychologists paid attention to it. The aim of this study is to investigate the impact of religious coping strategies on emotional intelligence in women. Materials and Methods: This study is carried out in the form of a quasi-experimental research. The statistical population is comprised of 70 spouses of veterans whose children were studying at the Elementary School of Shahed 5 of Mashhad (educational year 2012-2013). The participants were selected via convenience sampling. Firstly, all participants completed Bar-On emotional intelligence questionnaire. Then 30 people, who got the lowest score in test, were selected. They were divided randomly into two experimental and control groups. Ten sessions of religious coping strategies were held for the experimental group. Then, a post-test was given. Analysis of covariance was used to analyze the test data. Results: Results showed that the experimental group and the control group are significantly different in terms of emotional intelligence test and its subscales. The highest increase is obtained in stress management component with effectiveness of 0.94,adaptability of 0.91, intrapersonal and interpersonal of 0.90 and general mood with effectiveness at 0.74. Conclusion: According to the results, training religious coping strategies can be effective in improving adaptation and capacity to deal with problems. So, this training proposes to increase emotional intelligence in the same group of spouses of veterans.