بررسي نقش رسانه ها در روابط بين الملل؛ كارگزاران دولتي يا بازيگران بين المللي

The Role of Media in International Relations: States’ Agencies or International Actors?

رسانه ها امروزه نقش عمده اي را در جهان سياست خصوصا تصميم گيري سياست خارجي كشورها ايفا مي كند. پس از پايان جنگ سرد و تغيير ساختار جهاني قدرت، رسانه ها نيز در پي انقلاب ارتباطات و اطلاعات تحولاتي را پشت سر گذاشته اند به گونه اي كه نقش آن ها نيز در حوزه سياست و روابط بين الملل دستخوش تغيير شده است . در راستاي فهم اين تغييرات، اين مقاله در صدد است تا به اين سوال جواب بدهد كه رسانه چه نقشي در روابط بين الملل دارد. فرضيه اين مقاله نيز با اين استدلال كه گفتمان سياسي هنوز بر گفتمان رسانه و گفتمان عمومي در منازعه قدرت در جوامع سياسي، مسلط است بر اين اساس مي باشد كه نقش رسانه در امور بين الملل و روند سياست خارجي تابعي از ساختار قدرت و منافع سياسي بازيگران است . هرچند، رسانه هميشه يك مفهوم صريح درباره عملكردش در سياست خارجي يا روابط بين الملل ندارد، اما بررسي رويدادهاي سياسي خصوصا مواردي كه به موضوعات بشر دوستانه مرتبط مي شود، مي تواند تا اندازه زيادي براي درك نقش رسانه در سياست خارجي و بر انگيختن اقدام و يا مداخله بشر دوستانه مفيد باشد. در اين راستا، اين نوشته با مرور پيشينه موضوع و بررسي نظريه هاي موجود درباره روابط بين رسانه و روابط بين الملل در بخش اول تلاش مي كند كه خلا موجود در اين حوزه ابتدا مشخص شود. سپس در بخش دوم با ارائه نظريه تعامل بين رسانه و سياست ، ضمن عبور از ديدگاه سنتي رسانه محور و يك طرفه ، رويكرد تعاملي و دو طرفه بين دو متغيير رسانه و تصميم گيري در سياست خارجي بررسي خواهد شد. نهايتا در بخش سوم با كاربست رويكرد مطرح شده در موارد چندگانه چنين نتيجه گيري خواهد شد كه نقش رسانه ها با توجه به ساختار قدرت و منافع سياسي بازيگران، محدود و نسبي است . روش تحقيق در اين مقاله توصيفي تحليلي مي باشد.