بررسي روند تغييرات دماي متوسط سالانه در ايران

پژوهش‌هاي انجام شده در سطح جهان به طور عمده بيانگر افزايش تدريجي در دماي متوسط است. با اين وجود گزارش‌هايي مبني بر كاهش درجه حرارت نيز وجود دارد. در اين پژوهش روند تغييرات دراز مدت دماي متوسط سالانه در 34 ايستگاه‌ سينوپتيك ايران (2 ايستگاه در اقليم سرد و مرطوب، 14 ايستگاه در اقليم معتدل و مرطوب، 11 ايستگاه در اقليم استپي و 7 ايستگاه در اقليم بياباني- بر اساس اقليم‌بندي كوپن) با دوره آماربرداري حداقل 30 ساله، به روش كمترين مربعات خطا و روش من- كندال مورد بررسي قرار گرفت (روش والد - وولفوويتز منجر به نتايج متفاوتي شد). نتايج نشان داد كه در 59% ايستگاه‌ها تغييرات دما داراي روند مثبت و در 41% ايستگاه‌ها داراي روند منفي مي‌باشد. با درنظر گرفتن سطح معني‌داري، سه ناحيه روند مثبت، منفي و بدون روند در ايران تشخيص داده شد. به نظر نمي‌رسد كه توزيع جغرافيايي اين ايستگاه‌ها از يك الگوي مشخص تبعيت كنند. نتايج بررسي در دوره مشترك آماري (1968-1998) نشان داد كه در 68% ايستگاه‌ها روند مثبت و در32% روند منفي حاكم است. توزيع جغرافيايي ايستگاه‌ها در اين حالت با حالت قبل بعضاً تفاوت‌هايي را نشان مي‌دهد و در اين حالت نيز نمي‌توان الگوي جغرافيايي خاصي را بر آنها مترتب نمود. در اين حالت و در سطح معني‌داري 5 درصد، 44، 15 و 41 درصد از ايستگاه‌ها به ترتيب روند مثبت، منفي و بدون روند را از خود نشان دادند. با توجه به نتايج به دست آمده مي‌توان گفت كه بيشتر مناطق در سال‌هاي آتي با افزايش دما روبه‌رو خواهد بود. هرچند شيب خط روند دراز مدت دماي متوسط سالانه در برخي از ايستگاه‌هاي به لحاظ آماري معني‌دار نشده است، ولي مثبت بودن اين شيب بيانگر افزايش دماست.