ديابت بارداري و ارتباط تعيين‌كننده‌هاي اجتماعي سلامت با آن بر اساس مدل سازمان جهاني بهداشت در ايران: مرور سيستماتيك

Gestational diabetes and its relationship with social determinants of health according to World Health Organization Model: Systematic Review

مقدمه: ديابت بارداري يك مشكل بهداشتي در حال افزايش در سراسر دنيا و يكي از شايع‌ترين عوارض بارداري مي‌باشد كه آثار متعددي بر مادر و جنين مي‌گذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسي مقالات انجام شده در ارتباط با ديابت بارداري و ارتباط تعيين‌كننده‌هاي ‌اجتماعي سلامت با آن در ايران انجام شد. روش‌كار: در اين مطالعه مرور سيستماتيك مقالات چاپ شده موجود در پايگاه‌هاي ‌اطلاعاتي Iranmedex، Magiran، SID، Irandoc، pubmed و Google Scholar جستجو شدند. جستجو كامل با استفاده از كليد واژه‌هاي ديابت بارداري، عوامل خطر، تعيين‌كننده ساختاري، تعيين كننده بينابيني، شيوع، ايران براي مقالات فارسي و معادل آن‌ها براي مقالات انگليسي انجام شد. پس از تكميل جستجو و ارزيابي مقالات با استفاده از چك ليست، تعداد 42 مقاله كه در سال‌هاي 2000- 2016 در ايران انجام شده بود، وارد مطالعه شدند. يافته‌ها: از مجموع42 مطالعه مورد بررسي، 14 مطالعه عوامل مرتبط با ديابت بارداري، 8 مطالعه عوامل مرتبط با ديابت بارداري و شيوع ديابت بارداري و 20 مطالعه تنها شيوع ديابت بارداري را گزارش كرده بودند. شيوع ديابت بارداري بين 29/9-1/25% گزارش شده است. عوامل مرتبط با ديابت بارداري در مقالات شامل: عوامل ساختاري (تحصيلات، شغل، درآمد، طبقه اجتماعي و قوميت)، عوامل بينابيني (استرس، حمايت اجتماعي، خشونت، ناامني غذايي، رفتارهاي بهداشتي نادرست) و مراقبت‌هاي بهداشتي بودند. نتيجه‌گيري: ديابت بارداري يك مشكل شايع است كه فاكتورهاي متعددي از عوامل تعيين‌كننده اجتماعي سلامت با آن در ارتباط هستند. لذا در بسياري از موارد اتخاذ مداخلات مناسب از جمله آموزش، خودمراقبتي و افزايش مراقبت‌هاي دوران بارداري براي كاهش اين پيامد و عوارض بعدي آن‌ها در افراد پرخطر ضروري به نظر مي‌رسد.

Introduction: Gestational diabetes is a growing health problem around the world and is one of the most common complications of pregnancy which have many negative impacts on mother and fetus. This study was performed with aim to investigate the articles which have been published on gestational diabetes and the relationship of gestational diabetes with social determinants of health in Iran. Methods: In this systematic review, the published articles in databases such as Iranmedex, Magiran, SID, Irandoc, Pubmed and Google Scholar were searched. Comprehensive search was done with the keywords of Gestational Diabetes, Risk factors, structural determinants, Intermediary determinants, Prevalence, Iran for Persian articles and their English equivalents for English article. After completion of searching and evaluation of the articles by a checklist, 42 articles which were performed from 2000 to 2015 in Iran were enrolled in study. Results: Among 42 assessed articles, 14 articles reported GDM related factors, 8 articles reported GDM related factors and prevalence of GDM and 20 articles only reported the prevalence of gestational diabetes. The prevalence of GDM has been reported between 1.25 to 29.9%. GDM related factors in the articles included structural determinants (education, occupation, income, social class and ethnicity), intermediate determinants (stress, social support, violence, food insecurity and incorrect health behaviors) and health cares. Conclusion: Gestational diabetes is a common problem which is associated with several factors of social determinants of health. Therefore, adopting appropriate interventions in many cases including training, self-care and increasing pregnancy care seems to be necessary to reduce theses consequences and their following complications in high risk people.