شاكله نظريه محوري اسلام درخصوص شخصيت

" Shakelah" as the Central Theory of Islam on Identity

موضوع شاكله بحثي است درارتباط با انسانشناسي اسلامي وبحث سرنوشت انسان . آيا انسان دررقم زدن سرنوشت خودداراي اختيار بوده ودر اين راستا تاثيردارد ياخير از مباحثي است كه ازهمان ابتداي تاريخ انديشه در اسلام مطرح گرديده وموافقين ومخالفيني پيدا كرده كه براي اثبات ديدگاه خود به آيات قرآني وسنت نبوي استناد كرده اند.يكي از آياتي كه مورداستنادقائلين به سرنوشت مكتوب ومحتوم انسان قرار گرفته آيه 84 سوره اسراء بوده كه دلالت دارد براينكه هر فردي برطبق شاكله خود رفتار مي كندوطبق اين ديدگاه شاكله عبارتست از همان طبيعت وسرشت اوليه اي كه خداوند براي انسان آفريده است.اما مخالفين با اين ديدگاه معتقدنددرتمام معاني كه براي شاكله بيان گرديديعني «طبيعت ،باطن، خلق وخوي،روش وشيوه رفتار،مذهب،عادات،نيت ،وآنچه انسان به درستي اش باوردارد» به نوعي معناي وابستگي انسان بدان نهفته است و شاكله امري است كه انسان درارتباط مستقيم با آن وتحت تاثير آن عمل مي كند واز آن آزاد ورها نيست واز اين جهت تفاوتي نداردكه شاكله را طبيعت اوليه انسان دانسته ودر اين رابطه ديدگاه جبري داشته باشيم يا اينكه شاكله را محصول اخلاق ورفتار وعادات انسان دانسته ودر اين رابطه ديدگاه غير جبري داشته باشيم.در ديدگاه دوم، شاكله در ارتباط با شخصيت وهويت انسان بوده ويكي ازعميقترين آموزه هاي قرآني درارتباط با انسان وشخصيت او ومولفه هاي تشكيل دهنده شخصيت واساس تعليم وتربيت اسلامي مي باشدوازاين رواين بحث گستره اي بيشتر وعميقتر ازبحث جبر واختيار وسرنوشت دارد.تاثيرگذاري عمل درشاكله واينكه انسان درگروعمل خود بوده وميزان هويت انسان وابسته به ميزان سعي اوست واينكه نيت وانگيزه هايي كه فرد براي عمل خود دارد بطور مستقيم بر شخصيت وهويت او تاثير گذاشته وسبب ايجاد شاكله براي او مي گرددازنتايج همين ديدگاه درباره شاكله است.بر اين اساس براي انسان سه سطح هويت تحقق مي يابد كه عبارتست از هويت ظاهري، هويت واقعي وهويت حقيقي

“Shakelah” or disposition is an issue in relation to Islamic anthropology and the issue of destiny. The question of whether man is in control of his destiny or not has attracted the attention of Islamic thinkers since the early stages of history of thought in Islam. The proponents and opponents have tried to refer to the Quranic verses in their efforts to support their position. One of the verses, which has been used by the supporters of determinism is verse 84, Surah Al-Isra which reads “everyone acts according to his own disposition”. Here disposition means the God-given human nature. The opponents of this view believe that the meanings proposed for shakelah such as nature, inner state, temperament, behavior, habits, intention and whatever one believes in its truth indicate that man is in direct relation with shakelah and behaves under its effect. So it makes no difference whether we take a deterministic view or non-deterministic one. According to the second view, shakelah pertains to human personality and identity; it is a profound Quranic doctorine concerning man and his identity as well as an Islamic foundation for education. Thus, this issue has wider signification than the issue of determinism and freedom. Human action, therefore, plays an important role in shakelah, and so identity depends on man’s efforts. Furthermore, whatever intent one has for his actions, they would affect shakelah. It is also important to note that believing in the divine realm, just as denying it, also forms the shakelah of every believer and non-believer. The conclusion is that three levels of identity are realized: manifest identity, real identity and true identity.