معنا كاوي دو حرف اضافۀ læ و wæ در كردي گوراني: رويكردي شناختي

Semantic Analysis of Prepositions Læ and Wæ in Gurani Kurdish: A Cognitive Approach

پژوهش پيش رو به بررسي معنايي دو حرف اضافۀ læ و wæ از گويش كردي گوراني مي‌پردازد. رويكرد اين پژوهش معناشناسي شناختي است و به طور ويژه الگوي چندمعنايي سامان مند (تايلر و ايوانز، 2007، 2003؛ ايوانز و تايلر، a2004، b2004؛ ايوانز، 2004، 2005، 2006) و معيارهايي كه در اين الگو براي شناسايي مفهوم اوليه (پيش نمونه) و مفاهيم مجزاي حروف اضافۀ مكاني پيشنهادشده است، به كار گرفته مي شود. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه مفهوم اوليۀ læ بيان «آغاز، مبدا و منشا» است و مفهوم اوليۀ wæ «گيرنده و مقصد» را بيان مي كند. در شبكۀ معنايي læ سه خوشۀ معنايي (استعاري، شمول و سنجش) و شانزده مفهوم مجزا وجود دارد. شبكۀ معنايي wæ نيز داراي پنج مفهوم مجزا است و هيچ خوشۀ معنايي در آن ديده نمي شود. يافته ها همچنين گوياي آنست كه معيارهاي مطرح شده در اين الگو از كارايي بالايي در شناسايي و دسته بندي مفاهيم مجزا و مفهوم اوليۀ حروف‌اضافه برخوردارند.

The present research explores the semantics of two prepositions in Gurani Kurdish, i.e. “læ” and “wæ”. Our approach is cognitive semantics and we particularly use the principled polysemy model (Tyler and Evans, 2001, 2003; Evans and Tyler, 2004a, 2004b; Evans, 2004, 2005, 2006) that suggests clear criteria for determining both distinct senses and primary (or prototype) sense of spatial prepositions. The findings of the research show that the primary sense of læ is “beginning, source or origin” while that of wæ is “receiver or target”. The semantic network of læ has three clusters of senses – i.e. metaphorical, inclusion and comparison- with sixteen distinct senses. The semantic network of wæ includes five distinct senses without any cluster. The findings also confirm the efficiency of this model’s criteria for determining and classifying the distinct and primary senses of prepositions.