روش‫هاي ارزيابي مواجهه با آلاينده هاي محيطي در مطالعات ارزيابي ريسك سلامت انسان با نگاهي بر رويكردهاي نوين؛ مطالعه مروري

Exposure Assessment to Environmental Pollutants in Human Health Risk Assessment Studies; Overview on New Approaches

زمينه و هدف: مواجهه اجتناب ناپذير انسان با عوامل خطر محيطي، برآورد ميزان واقعي مواجهه افراد با اين عوامل را به يكي از مهمترين چالش‫هاي پيش روي محققين و تصميم گيرندگان جامعه تبديل كرده است. لذا با توجه به سهم عوامل خطر محيطي در بار بيماري‫ها، اين مطالعه با هدف ارائه روش‫هاي نوين ارزيابي مواجهه بر اساس جديدترين تحقيقات صورت گرفته در جهان انجام شد. روش كار: در اين مطالعه مروري با توجه به اهداف مطالعه، متون مرتبط در زمينه رويكردهاي نوين ارزيابي مواجهه در بانك‫هاي اطلاعاتي معتبر همچون Scopus، PubMed و Web of Science جستجو و گردآوري شد. پس از معرفي روش‫ها و رويكردهاي نوين، مهمترين منابع خطا و محدوديت‫ها جهت كاهش عدم قطعيت در برآوردهاي حاصل از ميزان مواجهه در اين نوع از مطالعات نيز مورد بررسي قرار گرفت. يافته ها: بررسي مطالعات نشان داد ارزيابي جامع مواجهه با بهره گيري از روش‫هاي نوين در برآورد مواجهات فردي، روش‫هاي هدفمند و غيرهدفمند، فناوري هاي اُميكس، ماتريس‫هاي جديد و مدل‫هاي محاسباتي مي‫تواند به شناسايي عوامل مؤثر در ايجاد بيماري كمك كرده و آگاهي ارزياب از مكانيسم‫ها، مسيرهاي مواجهه و پاسخ‫هاي بيولوژيكي بدن را نيز افزايش دهد. نتيجه گيري: استفاده از روش‫هاي نوين با به كار گيري ابزارهاي معرفي شده در اين مطالعه، فرصتي را براي محققين فراهم مي‫آورد تا با شناخت و درك فرايندهاي بيولوژيكي مؤثر در ايجاد و توسعه بيماري‫ها، تخمين بهتري از ميزان واقعي مواجهه افراد با عوامل خطر محيطي داشته باشند.

Background & objectives: Because of human exposure to various environmental risk factors during the lifetime, the actual exposure estimation has been considered as one of the most important challenges for researchers and decision makers. Considering the contribution of environmental risk factors in the burden of diseases, this study aimed to provide new approaches in exposure assessment filed based on the latest studies carried out in the world. Methods: In this review article, according to the objectives of the study, literature related to new approaches in exposure assessment was identified through electronic searching in Scopus, PubMed and web of Science databases. After introducing new approaches, the most important sources of errors and limitations were also examined to reduce uncertainties of exposure estimation in these studies. Results: The results of the study showed that comprehensive exposure assessment using new approaches in personalized exposure assessment, targeted and non-targeted analytical methods, -omics technologies, novel exposure matrices and computational models presented in this study can help researchers to identify the effective factors in development and increase assessor’s knowledge of mechanisms, exposure pathways and biological responses. Conclusion: The use of new exposure assessment approaches provides new opportunity for researchers to better understand the biological processes in the development of diseases and estimate the actual human exposure to environmental risk factors.