چكيده فارسي :
سابقه و هدف: با توجه به جايگاه معنوي مساجد در اسلام بر پاكيزگي آن بسيار تأكيد شده است. بي‌توجهي به اين موضوع موجب مي‌شود كه مساجد كانوني براي انتشار عوامل بيماري‌زا شوند و سلامت جمعيت استفاده‌كننده از آن آسيب ببيند. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسي وضعيت بهداشت محيط مساجد شهر ساري از نظر بهداشت فردي، ابزار و وسايل كار و وضعيت ساختماني صورت گرفت.
مواد و روش‌ها: در اين پژوهش از پرسشنامه‌اي با 45 متغير براي ثبت اطلاعات مساجد استفاده شد و به هر جواب يك امتياز بر حسب درصد تعلق گرفت. از كل مساجد شهر ساري در سال 1395 با روش احتمالي تصادفي ساده 50 نمونه انتخاب شد و پس از جمع‌آوري اطلاعات بهداشتي و ورود آن‌ها به نرم‌افزار اكسل با استفاده از روش‌هاي آماري توصيفي- مقطعي نتايج تعيين گرديدند. يافته‌ها: به‌طور كلي به لحاظ رعايت بهداشت فردي 42/9 درصد از مساجد در وضعيت نامطلوب، 26/7 درصد در وضعيت مطلوب و 30/4 درصد در وضعيت متوسط بودند. شايان ذكر است كه 13/5 درصد از مساجد به لحاظ ساختماني داراي متغيرهاي مورد بررسي نبودند و 53/7 درصد در وضعيت مطلوب، 25/6 درصد در وضعيت متوسط و 7/2 درصد در وضعيت نامطلوب قرار داشتند. به لحاظ وسايل و ابزار كار نيز 9/7 درصد از مساجد متغيرهاي مورد نظر را نداشتند و 48/8 درصد در وضعيت مطلوب، 32/8 درصد در وضعيت متوسط و 8/7 درصد در وضعيت نامطلوب بودند. استنتاج: نتايج نشان مي‌دهند كه سطح وضعيت بهداشت فردي در مساجد ساري با وجود اهميت آن در سلامت افراد پايين است و به لحاظ وسايل و ابزار كار و وضعيت ساختماني، مساجد ساري در حد متوسطي قرار دارند. به‌طور كلي وضعيت بهداشت مساجد شهر ساري در سطحي كمتر از حد انتظار مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Background and Purpose: The importance of paying attention to mosques, as sacred places, and the emphasis of Islam on its hygiene is clear. Overlooking this issue leads to the dissemination of pathogens and endangers the health of people visiting these places. In this study, we aimed to investigate the environmental health status of mosques in Sari, Iran, with respect to personal health, tools and equipment, as well as construction status. Materials and Methods: The information of each mosque was recorded in a questionnaire comprised of 45 variables, and each response was allocated a percentage. Overall, 50 mosques were randomly selected in 2016. After collecting hygiene information, data were entered into Excel software and analyzed using descriptive cross-sectional statistical methods. Results: Overall, 42.9%, 26.7%, and 30.4% of the mosques had undesirable, desirable, and moderate health statuses, respectively. In terms of construction, 13.5% of the mosques lacked the variables under investigation. In this regard, 53.7%, 25.6%, and 7.2% of the mosques were in desirable, moderate, and unfavorable conditions, respectively. In terms of tools and equipment, 9.7% of the mosques did not have the variables under study, and 48.8%, 32.8%, and 8.7% of the mosques were in desirable, moderate, and unfavorable conditions, respectively.
Conclusion: The obtained findings indicate the poor individual health status of mosques, which is very important for the health of the people using them. The health status of mosques in Sari city in terms of tools and equipment and construction was moderate. Generally, the health status of mosques in Sari city was lower than expected.
