ساخت هاي غير شخصي مرخم در زبان فارسي: رويكردي شناختي

Truncated Impersonal Constructions in Persian: A Cognitive Approach

پژوهش حاضر به بررسي و چگونگي ساخت هاي غيرشخصي مرخم در زبان فارسي در چارچوب انگاره دستور شناختي مي پردازد. اين نوع از ساخت ها از يك فعل وجهي و يك مصدر مرخم تشكيل شده اند. دستور شناختي به دو نوع فعل وجهي ريشه اي و معرفتي قائل است. در اين پژوهش مشخص شد كه افعال وجهي به كار رفته در ساخت هاي غيرشخصي زبان فارسي از نوع افعال وجهي ريشه اي مي باشند كه گوينده و مخاطب مشخصي ندارند. از آنجا كه جايگاه فاعل اين ساخت ها خالي است، بنابراين فاعل آن ها موقعيت فاعل است كه بيانگر موقعيتي عام و انتزاعي است كه از آن كانون زدايي شده و برجستگي به رويدادي كه در درون اين موقعيت رخ داده است اعطا شده است. همچنين، نشان داده شد كه نشانه سوم شخص مفرد در مصدر مرخم كه در دستور شناختي كاملاً معنامند در نظر گرفته مي شود با موقعيت انتزاعي موجود در جمله (موقعيت فاعل) مطابقت مي نمايد و باعث مي شود كه موقعيت به عنوان فاعل يا نقطه حركت برجسته گردد.

The main purpose of this paper is to study the truncated impersonal constructions in Persian within the framework of Cognitive Grammar. This type is made up of a modal and a truncated infinitive. In Cognitive Grammar it is believed that there are two kinds of modals: root modals and epistemic modals. In this study, it was shown that modals used in this kind of impersonal constructions are root modals which don’t have any specific speaker and addressee. Since the subject position in these constructions is empty, the subject is considered as setting-subject representing a generalized and ambient setting which is defocused and the prominence is assigned to the process occurred in the setting. It was also evinced that the occurrence of third person singular agreement in this construction is meaningful, it agrees with setting-subject and it gives prominence to setting as the subject; so the setting is construed as trajectory.