محمول‌هاي ثانويه در زبان فارسي رويكردي كمينه‌ گرا

Secondary Predicates in Persian, A Minimalist Approach

محمول‌هاي ثانويه از جمله ساخت‌هايي‌اند كه در سنت دستورنويسي فارسي مغفول مانده‌اند، اما در چهاردهه مطالعات دستور زايشي كم‌وبيش همۀ گونه‌هاي آن به‌تفصيل بررسي شده‌اند. محمول‌هاي ثانويه بر دو گونه‌اند: محمول‌هاي همامدي و محمول‌هاي پيامدي. اين محمول‌ها بند ناخودايستايي‌اند كه ويژگي يا صفتي را به يكي از موضوع‌هاي جمله نسبت مي‌دهند؛ با اين تفاوت كه در محمول‌هاي همامدي اين ويژگي در زمان وقوع محمول اصلي يا اوليه پابرجاست، اما در محمول‌هاي پيامدي ويژگي مورد نظر هنگام پايان يافتن يا به‌سرانجام رسيدن محمول اصلي نمود مي‌يابد. در پژوهش حاضر، به‌پيروي از راتستاين (2006) نشان مي‌دهيم كه بندهاي پيامدي و همامدي مصاديق مختلف ساختار نحوي واحدي‌اند كه محمول ثانويه خوانده مي‌شود و تنها تفاوت آنها در ويژگي‌هاي معنايي است. افزون‌براين، برپايۀ شواهد زباني ادعا مي‌كنيم كه محمول‌هاي همامدي مي‌توانند مفعول‌محوريا فاعل‌محورباشند، اما محمول‌هاي پيامدي صرفاً مفعول‌محورند و نمي‌توانند به فاعل جمله ارجاع يابند. ساخت‌هاي فاعل‌محور و مفعول‌محور خرده‌جمله‌هايي‌ اند كه در نقش ادات (افزوده)، به‌ترتيب، به لايۀ گروه فعلي كوچك و گروه فعلي بزرگ در به بند اصلي متصل مي‌شوند و موضوعي كه ميان خرده‌جمله و بند اصلي مشترك است، از رهگذر حركت كنارسو، از اولي به دومي جابه‌جا مي‌شود و يك ضمير مستتر از خود به‌جاي مي‌گذارد.

Secondary predicates are among the syntactic structures that have been neglected by the traditional Persian grammarians, but in the course of the last four decades of studies in generative grammar, almost all kinds of this structure have been explored. Secondary predicates are of two major kinds: the so-called depictive predicates and resultatives. A depictive predicate attributes a property to its subject which holds of that subject all the time that the event denoted by the matrix verb is going on. Resultatives attribute a property to their subject which holds of that subject at the point that the event denoted by the matrix verb ends or culminates. In the present study, following Rothstein (2006), I show that the Persian depictive and resultative predicates can be distinguished from each other just by semantic properties; they have no syntactic differences. Moreover, I will discuss that depictives can be subject- or object-oriented, while resultatives can only be object-oriented. Both subject- and object-oriented secondary predicates are adjunct small clause, the former adjoins to the vP and the latter to the VP (or more correctly, to the main PredP) and the argument modified by the second predicate, sideward moves from the adjunct clause to the main clause leaving a PRO in its base position.