كليدواژه :
حروفربط زبان فارسي , زبان تركي آذربايجاني , قرضگيري , رمزگرداني
چكيده فارسي :
تحقيق حاضر به‌كارگيري حروفربط زبان فارسي، توسط گويشوران تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني و تاثير آن بر زبان تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني را مطالعه كرده است. دادهها از منابع معتبر تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني و تعاملات گويشوران آن زبان در مناطق مركزي استان اردبيل گردآوري شد. با تحليل دادهها براساس معيارهاي زباني و غيرزباني تمايز رمزگرداني از قرضگيري، مشخص گرديد كه عمده حروفربط زبان فارسي به‌صورت وام‌واژه در زبان تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني، نقش‌آفريني مي‌كنند و تعدادي از آنها نيز طي فرايند رمزگرداني زباني، در گفتار دوزبانه‌‌ها ظاهر مي‌شوند. يافته‌‌هاي تحقيق در تطابق با ديدگاه ميرزاسكاتن (1993، 2006)، مي‌‌باشد كه پيوستار رمزگردانيقرض‌‌‌گيري را مكانيزمي براي تكميل و تثبيت راه‌يابي عناصر از زباني به زبان ديگر، مطرح كرده است. قرضگيري حروفربط فارسي موجب مي‌‌شود كه گويشوران تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني براي پيوند بندهاي جملات مركب ناهم‌پايه، علاوه بر الگوهاي نحوي زبان خود، از الگوهاي نحوي زبان فارسي هم استفاده نمايند. طبق نتايج تحقيق حاضر، اين تغييرات نحوي كه دلايل كاربردي دارند با سطح دوم رده‌‌بندي عناصر قرضي توماسون و كافمن (1988)، مطابقت دارد كه دامنۀ تغييرات نحوي حاصل از وام‌‌گيري حروفربط در زبان قرض‌‌گيرنده را، محدود و اندك فرض كرده است.
چكيده لاتين :
Some linguistic forms may become polysemous through language changes and lose their core meaning. Sometimes these forms may stay as relics in different constructions and their core meaning is not understandable without historical studies. In Persian language, “var / bar” means “side, beside”. “var / bar” has been varah- in Avestan language, and "war" in Middle Persian, which used to mean "chest". In Dari Persian (prose and poetry in the Islamic era), meaning of "bar" has changed to "embrace, side, beside, in somebody’s presence" and also "front" through broadening and metonymy. Today, “var / bar” is used to construct words such as “barobazu” (shoulders and arm), baroru (face)" and phrases such “dar bar dâštan” (include), and although it is morphologically distinguishable for Persian speakers, it is semantically opaque. These compounds and syntactic structures are in primary stages of lexicalization in Persian. In “vare dele kasi nešastan” (being with someone), “var” is a preposition and its grammaticalization process is in intermediate stage.
