اثر كاربرد كودهاي زيستي، شيميايي و آلي بر برخي شاخص‌هاي رشدي ماشك‌ گل‌خوشه‌اي (Vicia vilosa Roth) در شرايط گلخانه

Effects of biological, chemical and organic fertilizers on some physiological indices of Hairy vetch (Vicia villosa Roth) under greenhouse conditions

به منظور بررسي واكنش برخي شاخص‌هاي فيزيولوژيك رشد ماشك گل‌خوشه‌اي به استفاده از كودهاي زيستي، شيميايي و آلي، آزمايشي به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل سه نوع كود بيولوژيك و تلفيق آن‌ها با يكديگر و ورمي‌كمپوست و كود شيميايي به شرح زير بود: 1- قارچ ميكوريزا آربسكولار گونه Glomus mosseae 320 گرم در متر مربع) + ورمي‌كمپوست (400 گرم در متر مربع)، 2- قارچ ميكوريزا + نيتروكسين حاوي باكتريهاي Azospirillum sp. و (sp. Azotobacter) ، سه - قارچ ميكوريزا + ريزوبيوم (.Rhizobium sp) - چهار- قارچ ميكوريزا + كود شيميايي (نيتروژن، فسفر و پتاسيم)، 5- قارچ ميكوريزا Glomus mosseae و 6- شاهد. صفاتي نظير وزن خشك كل، سرعت رشد محصول (CGR)، سرعت آسيميلاسيون خالص (NAR)، شاخص سطح برگ (LAI) و سرعت رشد نسبي اندازه‌گيري شدند. نتايج نشان داد كه هر چند تيمارها اثر معني‌داري بر سرعت رشد نسبي نداشتند، اما بر صفات وزن خشك كل، سرعت رشد گياه، شاخص سطح برگ و سرعت آسيميلاسيون خالص داراي اثر معني‌دار بودند. بيشترين مقدار ماده خشك (83/3 گرم بر متر مربع)، سرعت رشد گياه (12/18 گرم بر متر مربع در روز) و شاخص سطح برگ (3/26) در تيمار استفاده توأم از كود زيستي ميكوريزا و ريزوبيوم حاصل شد. با توجه به نتايج آزمايش، بهترين تيمار كودي براي ماشك گل­ خوشه‌اي، مخلوط قارچ ميكوريزا و ريزوبيوم پيشنهاد مي‌گردد.

Physiological responses of Hairy vetch (Vicia vilosa Roth) to biological, chemical and organic fertilizers were investigated in a completely randomized blocks design with three replicates. Fertilizer treatments consisted of three biological fertilizers and their combinations as well as incorporated with vermicompost and chemical fertilizer, resulting in 6 experimental treatments: 1- Mycorrhizae (Glomus moseae sp., 320 g/m2), 2- Mycorrhizae+ vermicompost (400 g/m2), 3- Mycorrhizae+ Nitroxin (Azospirillum sp. and Azotobacter sp.), 4- Mycorrhizae+ Rhizobium sp., 5- Mycorrhizae+ chemical fertilizer (NPK), and 6- control. Dry matter (DM), crop growth rate (CGR), net assimilation rate (NAR), leaf area index (LAI) and relative growth rate (RGR) were measured. Results showed that the effects of experimental treatments were significant for total DM, RGR, LAI and NAR, and not for RGR. The highest values of DM (83.3 g/m2), CGR (12.18 g/m2.day) and LAI (3.26) were observed in Mycorrhizae+ Rhizobium treatment. Based on the results of this experiment, a combination of Mycorrhizae+ Rhizobium fertilizer is suggested for highest performance of the Vicia vilosa Roth.