تاثير منبع، مقدار و روش كاربرد آهن بر خصوصيات كمي، كيفي و نرخ سودآوري توت‌فرنگي (Fragaria×ananassa Duch) رقم سلوا

Effect of source, amount and method of iron application on quantity, quality and profitability rate of strawberry (Fragaria × ananassa Duch, cv. Selva

آهكي بودن و pH بازي خاك‌هاي منطقه جيرفت سبب شده است تا جذب عناصر ريزمغذي، به‌ويژه آهن، به‌وسيله گياه توت‌فرنگي دچار مشكل شود. در پژوهش گلخانه‌اي حاضر، تيمارها تركيبي از منابع مختلف آهن، روش مصرف و مقدار مصرف بودند. نتايج نشان داد كه استفاده از كلات آهن (Fe-EDDHA) به روش مصرف خاكي، به مقدار 10/5 كيلوگرم در هكتار، باعث به‌دست آمدن بيشترين عملكرد ميوه، متوسط وزن ميوه و ويتامين ث مي‌شود. بر اساس مقايسات گروهي، به طور كلي، مصرف آهن با هر روش كاربرد و هر تركيبي، سبب تفاوت معني‌دار در اغلب صفات گياهي اندازهگيري شده (به استثناي اسيديته ميوه و ويتامين ث)، گرديد. بنابراين، فارغ از نوع و روش مصرف آهن، كاربرد آن براي افزايش عملكرد و برخي ديگر از پارامترهاي كيفي توت‌فرنگي در شرايط گلخانه در منطقه جيرفت ضروري ميباشد. بررسي اقتصادي تيمارهاي آزمايش نشان داد كه استفاده از سولفات و ركسنول آهن به صورت محلولپاشي، با توجه به هزينههايي كه بر گلخانه‌دار تحميل ميكند، توجيه اقتصادي ندارد. به طور كلي، استفاده از سكوسترين آهن (به صورت مصرف خاكي) در مقايسه با دو تركيب سولفات آهن و ركسنول آهن، كه به روش محلولپاشي استفاده شدند، از نظر اقتصادي توجيه بسيار خوبي دارد. از نظر مقدار، مصرف 5/4 كيلوگرم سكوسترين آهن در هكتار در مقايسه با 7/5 و 10/5 كيلوگرم در هكتار از توجيه بيشتري از لحاظ اقتصادي برخوردار بوده و داراي نرخ سودآوري بيشتري (به‌ترتيب 1979/95 درصد در مقايسه با 1345 و 1176/89 درصد) ميباشد. بنابراين، كاربرد سكوسترين آهن138 (Fe-EDDHA) به مقدار 4/5 كيلوگرم در هكتار، به صورت كاربرد خاكي، براي كشت‌هاي گلخانه‌اي توت‌فرنگي در منطقه جيرفت، كه شرايطي مشابه اين آزمايش دارند، توصيه مي‌شود.

Calcareous soils with high pH in Jiroft region have caused difficulties in uptake of micronutrients, particularly iron (Fe), by strawberry plant. In the present greenhouse research, treatments consist of combination of different sources, application method and amount of iron application. Results showed that soil application of 10.5 kg/ha chelated iron (Fe-EDDHA) had the highest fruit yield, average fruit weight and vitamin C content. Based on the orthogonal comparison, in general, applying iron with any method of application and combination significantly affected most of the measured plant traits (with the exception of fruit acidity and vitamin C content). Therefore, regardless of the type and method of iron application, its application is necessary to increase yield and other quality parameters of the strawberry under greenhouses conditions in Jiroft region. Economic evaluation of the treatments showed that spraying iron sulfate and Fe-HEEDTA is not economically justified due to the costs imposed on greenhouse owner. Generally, soil application of Sequestrene-138-Fe is economically valuable, compared with spraying of iron sulfate and Fe-HEEDTA. Using 4.5 kg/ha Sequestrene-138-Fe has higher economic justification and higher profitability rate (1979.95% in comparison with 1345 and 1176.89%, respectively) compared to 7.5 and 10.5 kg/ha. Thus, soil application of 4.5 kg/ha Sequestrene-138-Fe (Fe-EDDHA) for greenhouse production of strawberry in Jiroft region, which have similar conditions to the present experiment, is recommended.