اثر نماتد (Meloidogyne incognita race 2) روي صفات ريشه و اندام‌هاي هوايي دو رقم حساس و متحمل گوجه‌فرنگي

The effect of nematode (Meloidogyne incognita race 2) on root and shoot traits in susceptible and tolerant tomatoes

نماتدهاي ريشه‌گرهي از عوامل ايجاد اختلالات فيزيولوژيكي و آناتوميكي در گياهان هستند. مطالعه حاضر در برگيرنده نتايج بررسي اثر نماتد ريشه گرهي (Meloidogyne incognita race 2) روي رشد ريشه و اندام هوايي گوجه‌فرنگي در شرايط گلخانه مي‌باشد. بدين منظور، آزمايشي به صورت كرت دو بار خرد شده در قالب طرح كاملا تصادفي روي دو رقم حساس (Falat Y) و متحمل (Gina VF) گوجه فرنگي با چهار سطح جمعيتي0 (شاهد)، 500، 1000 و 2000 عدد لارو سن دوم نماتد در چهار زمان مختلف نمونه‌برداري (20، 40، 60 و 80 روز پس از تلقيح) به مرحله اجرا درآمد. پس از انجام نمونه‌برداري و خالص سازي، گونه و نژاد نماتد تعيين شد. مايه تلقيح لازم از طريق تكثير جمعيت خالص نماتد روي رقم روتگرز به دست آمد. سطوح جمعيتي نماتد در مرحله چهار برگي تلقيح و اندازه‌گيري صفات در زمان‌هاي ذكرشده انجام گرفت. نتايج نشان داد كه با افزايش سطوح جمعيتي نماتد، تعداد گال، كيسه تخم و لارو سن دوم در هر دو رقم افزايش نشان داد و اين افزايش در رقم حساس به مراتب بيشتر از رقم متحمل بود. ولي ميزان فاكتور توليدمثل از روند كاهشي برخوردار بود. تنش ناشي از نماتد، روي صفات مورفولوژيكي و شاخص­هاي رشدي گياه نيز تاثيرگذار بود. به گونه‌اي كه با افزايش سطوح جمعيتي نماتد، صفات رشدي گياه از قبيل كلروفيل، محتواي آب نسبي برگ، قطر ساقه، سطح برگ، ارتفاع بوته، وزن تر و خشك شاخساره، نسبت طول ريشه به حجم، نسبت سطح برگ به سطح ريشه، چگالي ريشه و وزن خشك ريشه به حجم خاك كاهش يافت، اما ميزان وزن تر و خشك ريشه، سطح ريشه، وزن تر ريشه به حجم خاك، قطر ريشه، حجم ريشه و چگالي سطح ريشه افزايش نشان داد.

Root-knot nematodes cause physiological and anatomical disorders in plants. The present study contains the results of an investigation of the effect of Meloidogyne incognita race2 on the growth of roots and aerial organs of tomato under greenhouse conditions. The experiment in a completely randomized design split split plot on two susceptible (Falat Y) and tolerante (Gina VF) tomatoes variety with four nematode population levels, 0 (control), 500, 1000 and 2000 second stage juveniles in four termination times (20, 40, 60 and 80 days after inoculation) and four replications was carried out. The species and race of nematode were determined after sampling and purification. Inoculum densities were obtained by reproduction of pure population on tomato Rutgers cultivar. Nematode population levels were inoculated at four-leaf stage and characteristics were measured at mentioned time. The results showed that increasing nematode populations levels, increased the number of galls, egg sacs and second stage juvenile in both cultivars, which changing were far more in the susceptible variety. But the reproduction factor decreased. Stress of nematodes affected plant morphological traits and growth indices. In high population levels, plant growth characters such as chlorophyll, leaf relative water content, stem diameter, leaf area, plant height, stem dry and fresh weight, root length/root volume, leaf area/ root level, root density and root dry weight/soil volume were decreased. But root fresh and dry weight, root area, root fresh weight/soil volume, root diameter, root volume and root area density were increased.