رتبه بندي عوامل بازدارنده توليد علمي از ديدگاه اعضاي هيأت علمي دانشگاه تبريز

Ranking the Inhibitors of Scientific Production in University of Tabriz: The Viewpoint of Academic Staff

مقدمه: يكي از عوامل مهم پيشرفت كشورها، توليد علم و تبديل آن به ثروت توسط دانشگاههاست. دانشگاه‌ها در اين فرايند با موانعي مواجهند كه بررسي و شناسايي موانع توليد علمي دانشگاه‌ها مي‌تواند به بهبود كيفيت توليدات علمي منجر شود. هدف از پژوهش حاضر بررسي موانع توليد علمي از ديدگاه اعضاي هيات علمي دانشگاه تبريز مي‌باشد. روش كار: پژوهش حاضر، پژوهشي پيمايشي مقطعي است. نمونه مورد مطالعه تعداد 250 نفر از اعضاي هيات علمي دانشگاه تبريز شاغل به تدريس در نيمسال اول سال تحصيلي 96-95 مي‌باشند كه با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوري داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته 81 سؤالي با طيف ليكرت پنج درجه‌اي بود. روايي پرسشنامه از نظر متخصصان علوم تربيتي تأييد شد و براي پايايي از آلفاخ كرونباخ استفاده شد كه ضريب 82/0 به دست آمد. براي تجزيه و تحليل داه‌ها از نرم افزار SPSS 25 و آزمون‌هاي تي تك نمونه‌اي و فريدمن استفاده شد. يافته‌ها: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد عوامل برنامه درسي و محتوا، انتشار يافته‌هاي علمي، موانع سازماني- مديريتي، هيأت علمي، شيوه‌هاي ياددهي، ماهيت پژوهش، ابزارهاي پژوهش، ارتباط علم با جامعه و صنعت، كمبود امكانات و فرصت‌ها و موانع فراحوزه‌اي در بازدارندگي توليد علمي نقش دارند. عامل فراحوزه‌اي بيشترين نقش و عامل محتوا و برنامه درسي كمترين نقش را در بين عوامل بازدارنده توليد علم دارد. نتيجه‌گيري: با توجه به سهم بالاي عامل فراحوزه‌اي در بين موانع توليد علمي مي‌توان گفت كه براي بسترسازي تحول اثربخش در توليد علم، وجود نگرش سيستمي مبني بر ارتباط متقابل و اثرگذار بخش‌هاي مختلف اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي امري ضروري است.

Introduction: One of the important factors in the development of countries is scientific production and turning science into wealth by Universities. Investigating and identifying the problems and barriers of scientific production of universities is very important. The purpose of this research is to investigate the barriers of scientific production from the viewpoint of faculty members the University of Tabriz. Methods: In this cross-sectional study, 250 faculty members from the University of Tabriz were taught in the first semester of the academic year of 2016-2017 selected by simple random sampling. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire with 81 items with a five-point Likert scale. The validity of the questionnaire was approved by the experts and reliability by Cronbach's alpha, which was 0.82. Data were analyzed using SPSS 25 and one-sample T-test and Friedman test. Results: The results of this study showed that the factors such as curriculum and content, publishing scientific findings, organizational-managerial barriers, faculty members issues, teaching methods, nature of research, research tools, the connection of scientific production with society and industry, deficiency of facilities and opportunities and Over-organizational barriers to inhibiting scientific production. Among these factors, the over- organizational factor has the highest rank and the content and curriculum have the least rank in hindering scientific production. Conclusions: Given the high contribution of the over- organizational factor to barriers to scientific production, it can be said that in order to establish an effective transformation in the scientific production, a systemic view of the interrelationship between the various economic, political, cultural and social parts is essential.