تدوين مدل ساختاري بهزيستي تحصيلي دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي تبريز بر اساس حس انسجام و خوددلسوزي با ميانجي‌گري مسئوليت‌پذيري

Developing a Structural Model for Academic Well-being of Students of Tabriz Medical Sciences Based on the Sense of Coherence and Self-Compassion by Mediating Responsibility

مقدمه: بهزيستي تحصيلي از متغيرهاي مهم در حوزه آموزش و يادگيري است كه شناخت عوامل زمينه‌ساز آن ضرورت دارد. بنابراين، هدف پژوهش حاضر بررسي روابط ساختاري حس انسجام، خوددلسوزي و مسئوليت‌پذيري با بهزيستي تحصيلي بود. روش كار: در اين مطالعه توصيفي همبستگي دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي تبريز جامعه آماري را تشكيل دادند. تعداد 350 نفر (181 مرد و 169 زن) به روش نمونه‌گيري چندمرحله‌اي به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه‌هاي حس انسجام آنتونوسكي (Antonovsky)، خوددلسوزي نف (Neff)، مسئوليت پذيري گاف (Gough)، فهرست مشغوليت تحصيلي سالملا-آرو و آپاديا (Salmela-Aro & Upadya) و سياهه فرسودگي تحصيلي سالملا-آرو (Salmela-Aro) و همكاران پاسخ دادند. داده‌ها با روش مدل‌يابي معادلات ساختاري و با استفاده از نرم افزار Amos نسخه 24 تحليل شد.. يافته‌ها: مدل فرضي بهزيستي تحصيلي در جامعه پژوهش برازنده بود (06/0 = RMSEA، 2/68 X2/DF). مسير مستقيم حس انسجام، خوددلسوزي (001/0 > P) و مسئوليت پذيري (01/0 > P) به بهزيستي تحصيلي دانشجويان معنادار بود. همچنين مسير مستقيم حس انسجام و خوددلسوزي به مسئوليت پذيري معنادار بود. مسير غيرمستقيم حس انسجام با ميانجي‌گري مسئوليت پذيري معنادار بود. ولي مسير غيرمستقيم خوددلسوزي بر بهزيستي تحصيلي معنادار نبود. در مجموع 35 درصد از واريانس بهزيستي تحصيلي از طريق متغيرهاي مدل تبيين شد.. نتيجه‌گيري: با توجه به اثر مستقيم و غيرمستقيم حس انسجام، خودلسوزي و مسئوليت پذيري بر ميزان بهزيستي تحصيلي، به نظر مي‌رسد با تقويت مسئوليت‌پذيري، حس انسجام و خوددلسوزي مي‌توان بهزيستي تحصيلي دانشجويان را تقويت كرد.

Introduction: Academic well-being is an important variable in the field of education and learning, whose underlying factors must be identified. Therefore, the aim of this study was to investigate the structural relationship between sense of coherence, self-compassion and responsibility with academic well-being. Methods: This descriptive correlational study was performed on students of Tabriz University of Medical Sciences. A number of 350 students (181 males and 169 females) who were selected through multi-stage sampling method completed the questionnaires of sense of coherence by Antonovsky, self-compassion by Neff, responsibility by gough, academic burnout inventory by Salmela-Aro et al, and schoolwork engagement inventory by Salmela-Aro & Upadya. The data were analyzed using structural equation modeling method. Results: The hypothetical model of academic well-being provided a good fit to the research population (X2/df = 2.68, RMSEA = 0.06). Direct path of sense of coherence, self-compassion and responsibility to academic well-being was significant. Also, direct path of sense of coherence and self-compassion to responsibility was significant. Indirect path of sense of coherence with mediating role of responsibility was significant. But indirect path of self-compassion to academic well-being wasn't significant. In total, 35% of the variance of academic well-being was explained by the variables of the proposed model. Conclusions: Given the direct and indirect effect of sense of coherence, self-compassion and responsibility on the academic well-being, it seems that reinforcement of responsibility, self-compassion and sense of coherence may enhance student’s academic well-being.