بررسي و نقد فرديّت و شيئيّت(جزئيّت) در شعر نيما يوشيج

چكيده اين مقاله ابتدا به تعريفي از مفهوم دموكراسي بر اساس نظريۀ كارل مانهايم مي پردازد؛ تعريفي كه در آن، دموكراسي فراتر از سطح سياسي و در واقع نوعي فرهنگ تلّقي مي گردد. فرهنگ دموكراتيك با تحديد فواصل عمودي (فاصله هاي كيفي) و به رسميت شناختن فواصل افقي (تفاوت¬ها) تمايزي اساسي با تلّقي هاي پيشادموكراتيك دارد. مقاله¬ي حاضر با تاكيد بر تمايز مذكور، به برخي از مصاديق فرهنگ دموكراتيك؛ يعني: فرديّت وشيئيّت(جزئيّت) اشاره مي كند و چگونگي برآمدن آن ها را از متن فرهنگ مذكور نشان مي¬دهد. سپس با گزينش اين منظر، به بررسي اشعار نيما يوشيج، سروده هاي سال هاي 1299تا 1336، جهت تعيين مختصّات شعري او مي پردازد. به نظر مي رسد كه اوج شعر نيما، از منظر گرايش به جزئيات و فرديّت، در اشعار حوالي عصر مشروطه و اندك زماني پس از آن قابل رويت است؛ حال آن كه در ميانۀ اوجگيري استبداد رضا شاهي، شاخص هاي مذكور در آثار او رو به زوال مي نهند. اين نوشتار، در انتها در پي يافتن دلايل اوج و فرود شعر نيما از منظر شاخص هاي مورد بررسي خويش، به تاثيرات نظام استبداد پهلوي اشاره مي كند كه توانست با تحديد حيات سياسي- اجتماعي شاعر، فضاي زندگي روزمره ي او را تاريك سازد تا منبع اساسي سرايش هاي وي را، از زندگي واقعي به سوي دنيايي انتزاعي، تغيير دهد.