بررسي عوامل موثر بر طرد اجتماعي معلولان: مطالعه موردي معلولان جسمي و حركتي تحت پوشش بهزيستي شهرستان ري

پژوهش حاضر در پي فهم وضعيت طرد اجتماعي و سنجش عوامل و متغيرهاي موثر بر آن بر حسب شاخص هاي طرد اجتماعي است. سوالات اصلي تحقيق عبارتند از: چگونه معلولان جسمي و حركتي در چرخه زندگي به گونه اي نظام مند از جريان اصلي اجتماع طرد و به حاشيه رانده مي شوند؟ و چه عواملي به طرد معلولان جسمي و حركتي از عرصه هاي اجتماعي انجاميده است؟ هدف كلي اين پژوهش شناخت عوامل موثر بر طرد اجتماعي معلولان است. نظريه پردازان اين حوزه استدلال مي كنند معلوليت گونه اي از سركوب و طرد اجتماعي است؛ معلولان نابرابري قابل ملاحظه اي را در همه ابعاد زندگي اجتماعي تجربه مي كنند و اين طرد متاثر از عوامل اجتماعي است. در اين تحقيق كه از دو روش كمي (پيمايش) و كيفي (مصاحبه) استفاده شده، ابعاد اصلي طرد اجتماعي سنجش شده و توزيع آن در 369 نفر از نمونه تحقيق به دست آمده است. همچنين با استفاده از روش كيفي كوشش شده است درك عميق تري از تجربه زيسته معلولان جسمي و حركتي در مورد طرد، فرايندها و علل آن به­دست آيد. بدين منظور، با نمونه اي متشكل از 31 نفر از معلولان جسمي و حركتي، به گونه اي هدفمند، مصاحبه به ­عمل آمده است. يافته ها نشان مي دهند كه طرد معلولان از اجتماع با نگرش منفي جامعه، عدم تناسب امكانات فيزيكي، نهادهاي حمايتي، حمايت هاي درون گروهي، عدم اعتماد اجتماعي و احساس محروميت اجتماعي رابطه معناداري دارد؛ بنابراين با توجه به حجم گسترده فقر، بي سوادي، بيكاري و همچنين فقر روابط و مشاركت هاي اجتماعي و شرمساري در بين معلولان، بايد با فاكتورهاي اجتماعي مورد اشاره با احتياط بيشتري برخورد كرد.