بازنمايي زن دوم در سينماي ايران

مقاله حاضر به بررسي بازنمايي زن دوم در سينماي ايران در طي دو دهه 1370 و 1380 مي‌پردازد. براي نيل به اين هدف از روش كيفي نشانه‌شناسي استفاده و بر اساس الگوي سلبي و كاودري، رمزگان فني و با به‌كارگيري رمزگان روايي بارت، ارجاعات و دلالت‌هاي موجود در متن فيلم، مشخص شده است. با تمركز بر اين الگوها، سعي بر اين بوده كه در چهار فيلم: «شوكران»، «زن دوم»، «پاتو زمين نذار» و «زندگي خصوصي» كه به روشي هدفمند برگزيده شده‌اند، شخصيت زن دوم واكاوي و بازنمايي سينمايي از شخصيت زن دوم و كليشه‌هاي به كار رفته در اين بازنمايي آشكار شود.بنابر نتايج اين مقاله مي‌توان گفت در بازنمايي زن دوم شاهد كليشه‌هايي هستيم كه به كرات به تصوير در آمده‌اند. كليشه‌هايي چون: «يافتن تكيه‌گاه عاطفي»، «زن مدرن و مستقل»، «زن مطلقه»، «اغواگري»، «تنهايي»، «مادرانگي»، «دين‌داري»، «تبرئه شدن و مظلوميت»، «ارتباط پنهاني» و «بي‌آبرويي» از عمده كليشه‌هاي مطرح شده در اين فيلم‌ها هستند. با بررسي اين فيلم‌ها مشخص شد كه زن دوم هرچند عمدتاً در ابتداي امر اغواگر و فريبنده ظاهر مي‌شود، اما در جريان داستان در جستجوي نقش همسر و در پي تشكيل كانون خانوادگي‌ست و در نهايت او از تقصير ورود به اين رابطه تبرئه مي‌شود. انگشت اتهام در خصوص ازدواج دوم عمدتاً به سوي مردان متأهل است و اراده آن‌ها در ورود به اين ارتباط اصيل شمرده مي‌شود.